ໃນໂອກາດທີ່ມາເຄື່ອນໄຫວເຮັດວຽກຢູ່ແຂວງໄຊສົມບູນ, ໃນວັນທີ 10 ທັນວາ ຜ່ານມາ ທ່ານ ຄຳພັນ ເຜີຍຍະວົງ ເລຂາທິການສູນກາງພັກ ຫົວໜ້າຄະນະໂຄສະນາອົບຮົມສູນກາງພັກ ປະທານສະພາທິດສະດີສູນກາງພັກ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ ໄດ້ໄປທ່ຽວຊົມສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວຈອມພູເບ້ຍ ດິນແດນມະຫັດສະຈັນທາງທຳມະຊາດ ແລະ ຈອມພູທີ່ສູງທີ່ສຸດ ໃນ ສປປ ລາວ ຊຶ່ງນຳພາຄະນະດັ່ງກ່າວມີ ທ່ານ ພົນຕີ ວົງສອນ ອິນປານພີມ ຮອງເລຂາພັກຜູ້ຊີ້ນຳວຽກງານພັກ ແລະ ພະນັກງານ, ມີຄະນະໂຄສະນາອົບຮົມ ແລະ ພະແນກຖະແຫຼ່ງຂ່າວແຂວງເຂົ້າຮ່ວມ.
ໃນໂອກາດນີ້, ທ່ານ ນາງ ຂັນແກ້ນ ສອນອຸໄທ ວິຊາການຂະແໜງທ່ອງທ່ຽວ ພະແນກຖະແຫຼ່ງຂາວ-ທ່ອງທ່ຽວແຂວງໄຊສົມບູນ ໄດ້ລາຍງານໃຫຮູ້ວ່າ: ຈອມພູສູງສຽດຟ້າ ຫຼັງຄາແຫ່ງດິນແດນລາວ     ອັດສະຈັນສີລາໜໍ່ແຮດ ກັບແຜ່ນດິນ ແລະ ຜືນປ່າທີ່ລີ້ລັບ ສຳຜັດກັບຄວາມມະຫັດສະຈັນທາງທຳມະຊາດ  ອາກາດອັນບໍລິສຸດ   ສະດຸດໃຈກັບປ່າຂົນ ຄວາມເປັນຈິງແຫ່ງດິນແດນເນລະມິດໃກ້ຊິດກັບກຸຫຼາບລ້ານປີ ລາຊີນີດອກໄມ້ຖິ່ນສູງ ແລະ ສັດປ່ານາໆພັນ. ສະພາບອາກາດຢູ່ພູເບ້ຍ ແມ່ນມີຄວາມໜາວເຢັນ ມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມລະດັບຄວາມສູງ, ມີລົມພັດໂຊຍ ແລະ ມີເມກໝອກ, ຝົນຝອຍເປັນບາງໄລຍະ. ສະເພາະຈອມພູເບ້ຍມີອາກາດໜາວເຢັນ ອຸນະພູມສະເລ່ຍປະມານ 4 ຫາ 6 ອົງສາ, ມີເມກປົກຄຸມເກືອບຕະຫຼອດເວລາ ແລະ ໄລຍະທີ່ມີອາກາດໜາວຈະມີນໍ້າກ້າມຕາມກິ່ງໄມ້ໃບຫຍ້າ ແລະ ຫິມະຕົກໜ້ອຍ ຫຼືວ່າເກືອບບໍ່ມີເລີຍ.
ຈຸດຊົມວິວປ້ອມປ່າກ້ວຍຊຶ່ງພວກເຮົາໄດ້ໃສ່ຊື່ວ່າ: ຈຸດລຸ່ມເມກ ເຂດພື້ນທີ່ນີ້ຢູ່ໃນລະດັບຄວາມສູງ ຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 1850-2050 ແມັດ, ເປັນຈຸດທຳອິດທີ່ຖືກຈັດໃຫ້ເປັນເຂດພັກຜ່ອນ ເພື່ອປັບສະພາບຂອງຮ່າງກາຍ ກ່ອນທ່ານຈະເດີນທາງຂຶ້ນສຳຜັດກັບຄວາມອະ ລັງການຂອງທຳມະຊາດຈອມພູເບ້ຍ ຫຼື ການເດີນທາງລົງຈາກຈອມພູລົງສູ່ພື້ນທີ່ດ້ານລຸ່ມ. ພື້ນທີ່ແຫ່ງນີ້ຍັງມີເປົ້າໝາຍໃນການພັດທະນາ ໃຫ້ເປັນສະຖານທີ່ເພື່ອການພັກຜ່ອນຢ່ອນໃຈໃນອະນາຄົດ.
ທ່ານ ນາງ ຂັນແກ້ນ ສອນອຸໄທ ລາຍງານໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ:ຈຸດເດັ່ນຂອງພື້ນທີ່ນີ້ທ່ານສາມາດຊົມວິວທີວທັດທຳມະຊາດ ແລະ ຕົວເມືອງອະນຸວົງ ຕາມສອງຟາກສາຍນໍ້າຈັ້ງທີ່ໄຫຼຜ່ານ; ຜາຖໍ້າເຈົ້າອະນຸວົງ ຖໍ້າປະຫວັດສາດ ທີ່ເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງຄວາມກ້າຫານຂອງວິລະກະສັດລາວລ້ານຊ້າງ ໃນສະໄໝສົງຄາມກູ້ຊາດຕ້ານການຮຸກຮານ ຂອງສັກດີນາສະຫຍາມ. ນອກນັ້ນ, ຊົມທີວທັດພູຫົວຊ້າງ, ຜາສາມຍອດ  ແລະ ຈຸດຄົບກັນຂອງສາຍນໍ້າຈັ້ງ ແລະ ນໍ້າເບ້ຍ, ສາຍນໍ້າທີ່ຜູກພັນກັບວິຖີການດຳລົງຊີວິດ ຂອງປະຊາຊົນຊາວເມືອງອະນຸວົງ ມາແຕ່ບູຮານນະການ.
ເຂດເໜືອເມກ ຈຸດໄມ້ໂລງເລງ  ຊົມວິວພູ 5 ສັນຍອດນໍ້າທອງ, ພື້ນທີ່ເຂດນີ້ເອີ້ນວ່າ ເຂດພຽງເມກ ຫຼື ເຂດປ່າຂົນ ຊຶ່ງຢູ່ໃນລະດັບຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລແຕ່ 2,400- 2,600 ແມັດ, ພື້ນທີ່ນີ້ຍັງຖືກກຳນົດໃຫ້ຖືເປັນຈຸດກະກຽມ ແລະ ເປັນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການຍ່າງຂຶ້ນພິຊິດຈອມພູເບ້ຍ  ທັງເປັນຈຸດບໍລິການຫ້ອງນ້ຳ, ຈຸດພັກລານຈອດລົດໃນການຮັບ-ສົ່ງ ນັກທ່ອງທ່ຽວ ເພື່ອຂຶ້ນ ແລະ ລົງພູເບ້ຍ.  
ເຂດເໜືອເມກ ຈອມພູເບ້ຍ ຫຼັງຄາຂອງປະເທດລາວ ພື້ນທີ່ຈຸດສູງສຸດຂອງພູເບ້ຍ ແລະ ເປັນຈຸດສູງສຸດຂອງປະເທດລາວ ຖືວ່າເປັນຫຼັງຄາເພດານຂອງປະເທດ  ທີ່ຢູ່ໃນລະດັບຄວາມສູງຈາກລະດັບນໍ້າທະເລ 2.800 – 2.828 ແມັດເປັນພື້ນທີ່ທີ່ມີຄວາມໝາຍທາງປະຫວັດສາດ, ວັດທະນະທໍາ  ແລະ ທຳມະຊາດ, ຄວາມໝາຍທາງປະຫວັດສາດກໍຄືເປັນປ້ອມຍຸດທະສາດທາງການທະຫານ ຊຶ່ງເມື່ອກ່ອນປາງສົງຄາມກອງກຳລັງທະຫານທັງສອງຝ່າຍຕ່າງກໍຕ້ອງການຄອບຄອງພື້ນທີ່ແຫ່ງນີ້. ສະຫຼຸບແລ້ວ ການທ່ອງທ່ຽວພູເບ້ຍໃຫ້ທ່ານໄດ້ຫຼາຍກວ່າສິ່ງທີ່ທ່ານຄິດ ຢ່າງນ້ອຍ ກໍຄື ຄວາມສຸກຄວາມປະທັບໃຈທີ່ທ່ານໄດ້ເຫັນ ຍາກທີ່ຈະລືມລົງໄດ້ ຄືການສຳຜັດກັບຜືນປ່າ ຣິແກນ ແລະ ໄຄ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຄົນໄດ້ຮັບອາກາດທີ່ບໍລິສຸດ, ການໄດ້ຊົມຄວາມສວຍງາມ ແລະ ແປກຕາກັບສິ່ງທີ່ເປັນທໍາມະຊາດໄດ້ສ້າງໃຫ້ຜູ້ຄົນມີອາລົມດີ ໂດຍການສຳພັດທາງສາຍຕາກັບສິ່ງມະຫັດສະຈັນທາງທຳມະຊາດ ເຮັດໃຫ້ທຸກຄົນມີອາຍຸວັດທະນະ ທັງໝົດທັງມວນນີ້ ໄດ້ລວມຕົວກັນໃນເຂດຈອມພູສູງສຸດຂອງປະເທດລາວ ນັ້ນຄື ຈອມພູເບ້ຍ ດິນແດນມະຫັດສະຈັນທາງທຳມະຊາດ ອະລັງການໄປດ້ວຍປ່າຂົນຄວາມເປັນຈິງແຫ່ງເທບນິຍາຍ. 
(ຂ່າວ-ພາບ: ບຸນຕອມ.)