ໃນໂອກາດຂຶ້ນຊີ້ແຈງ ຕໍ່ຄຳຊັກຖາມຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ໃນກອງປະຊຸມສະພາແຫ່ງຊາດ ເທື່ອທີ 6 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ IX ວັນທີ 6 ພະຈິກ ຜ່ານມາ, ທ່ານ ໂພໄຊ ໄຊຍະສອນ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ (ພບ) ໄດ້ລາຍງານໂດຍຫຍໍ້ກ່ຽວກັບສະພາບລວມການອະນຸຍາດກິດຈະການກ່ຽວກັບບໍ່ແຮ່ ແລະ ໄດ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ຜ່ານມາ ກະຊວງ ພບ ໄດ້ປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການຊອກຄົ້ນ ແລະ ສໍາຫຼວດ ໂດຍສະເພາະ ປະເມີນກິດຈະການ ໃນໄລຍະຊອກຄົ້ນ ແລະ ສຳຫຼວດ (ທັງໂຄງການປົກກະຕິ ແລະ ໂຄງການທົດລອງ) ໃນນີ້ໄດ້ປະຕິບັດມາດຕະການຂັ້ນເດັດຂາດ ມີທັງໝົດ 14 ບໍລິສັດ 17 ກິດຈະການ.
ທ່ານ ໂພໄຊ ໄຊຍະສອນ ກ່າວວ່າ: ສະພາບລວມຂອງການອະນຸຍາດ ກິດຈະການກ່ຽວກັບບໍ່ແຮ່ ຕາມຂັ້ນຕອນ ທີ່ກົດໝາຍກຳນົດ ສາມາດສັງລວມໄດ້ຄື ໄລຍະຊອກຄົ້ນ ແລະ ສໍາຫຼວດແຮ່ທາດ ມີ 152 ບໍລິສັດ, 166 ກິດຈະການ; ໄລຍະສຶກສາຄວາມເປັນໄປໄດ້ທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ເຕັກນິກ ມີ 32 ບໍລິສັດ, 53 ກິດຈະການ; ໄລຍະຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງແຮ່ທາດ ມີ 105 ບໍລິສັດ, 195 ກິດຈະການ. ຂະນະທີ່, ການປະກອບສ່ວນດ້ານການເງິນທາງກົງຕໍ່ລັດ, ເລີ່ມແຕ່ມີສັນຍາພັດທະນາບໍ່ແຮ່ (ນັບແຕ່ປີ 2001 ຫາ ເດືອນພະຈິກ 2023) ມາຮອດເດືອນກັນຍາ 2023 ສາມາດສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ລັດຖະບານ ຈາກໂຄງການຂັ້ນຕອນປົກກະຕິຕາມກົດໝາຍ ເປັນຈໍານວນສະສົມ 3,51 ຕື້ໂດລາ ຊຶ່ງມາຈາກ ຄ່າສໍາປະທານ, ຄ່າຊັບພະຍາກອນ, ອາກອນກຳໄລ, ເງິນປັນຜົນ ແລະ ພັນທະກອງທຶນຕາມສັນຍາ.
ສໍາລັບໂຄງການທົດລອງ (ວິທີການເກັບລາຍຮັບ ແລະ ຂັ້ນຕອນການອອກອະນຸຍາດ) ມີທັງໝົດ 93 ບໍລິສັດ; ໃນນີ້, ມີໂຄງການແຮ່ເຫຼັກ 37 ບໍລິສັດ, ຫີນມາໂບ 2 ບໍລິສັດ, ແຮ່ຄໍາເຄົ້າ 10 ບໍລິສັດ, ແຮ່ຄໍາຕົກຂ້ອນ 31 ບໍລິສັດ ແລະ ແຮ່ຫາຍາກ 13 ບໍລິສັດ. ການປະກອບສ່ວນດ້ານການເງິນທາງກົງ ຕໍ່ລັດ ຈາກໂຄງການທົດລອງນັບຕັ້ງແຕ່ມີການອະນຸຍາດທົດລອງ (ເດືອນມິຖຸນາ 2021 ຮອດ ເດືອນພະຈິກ 2023) ສ້າງລາຍຮັບທັງໝົດ 962,21 ຕື້ກີບ ກັບ 198,29 ລ້ານໂດລາ ຊຶ່ງປະກອບມີ ພັນທະຄ່າຊື້ສິດສຳປະທານ, ພັນທະທີ່ມອບໃຫ້ລັດຖະບານລ້າ, ພັນທະມອບເໝົາລ່ວງໜ້າ ແລະ ພັນທະມອບເໝົາຈາກການຈຳໜ່າຍຜະລິດຕະພັນແຮ່ທາດ.
ທ່ານ ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງ ພບ ຍັງກ່າວວ່າ: ທີ່ຈິງແລ້ວ ການປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການ ໃນແຕ່ລະໄລຍະ ຄື ໄລຍະຊອກຄົ້ນ-ສຳຫຼວດ ແລະ ໄລຍະຂຸດຄົ້ນ-ປຸງແຕ່ງ ນັ້ນ, ຂະແໜງການ ພບ ໄດ້ມີນິຕິກຳ ລຸ່ມກົດໝາຍ ຄື ມີຂໍ້ຕົກລົງ, ຂໍ້ແນະນຳ, ຄຳແນະນຳ ແລະ ລະບຽບຂັ້ນລັດຖະມົນຕີ ຈຳນວນ 14 ສະບັບ (ນັບແຕ່ປີ 2011 ຮອດປັດຈຸບັນ) ທີ່ອີງໃສ່ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍແຮ່ທາດສະບັບເດີມ. ເນື້ອໃນ ແລະ ແບບແຜນການປະເມີນໃນເວລານັ້ນ ແມ່ນອີງໃສ່ 7 ຫຼັກການ ເພື່ອປະເມີນໃຫ້ເຫັນໂຄງການທີ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ດີ ທາງດ້ານເຕັກນິກ, ການປະຕິບັດສອດຄ່ອງກັບສັນຍາ ແລະ ກົດໝາຍນິຕິກຳ ຂອງ ສປປ ລາວ, ການປະສານງານ ລວມທັງ ການປະຕິບັດພັນທະການເງິນ.
ຜົນຂອງການປະເມີນ (ໂຄງການຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງ) ຕາມຂໍ້ຕົກລົງອະນຸມັດນຳໃຊ້ຫຼັກການປະເມີນ ສະບັບເລກທີ 0952/ພບ, ລົງວັນທີ 15 ກໍລະກົດ 2015, ຊຶ່ງຜົນການປະເມີນຕາມບົດລາຍງານ ສະບັບເລກທີ 3036/ພບ.ຫກ, ລົງວັນທີ 14 ສິງຫາ 2023 ທີ່ໄດ້ລາຍງານເຖິງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ (ປະຕິບັດຕາມຄຳສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະບັບເລກທີ 13/ນຍ, ລົງວັນທີ 11 ມິຖຸນາ 2012 ແລະ ຄຳສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະບັບເລກທີ 08/ນຍ, ລົງວັນທີ 2 ກໍລະກົດ 2018) ໄດ້ມີການໃຫ້ຄະແນນ ຈັດປະເພດ: A+, A, B+, B, C+ ແລະ C ແລະ ໄດ້ສະເໜີມາດຕະການ ອອກແຈ້ງເຕືອນ ມີກໍານົດເວລາທີ່ຊັດເຈນ ຈໍານວນ 17 ບໍລິສັດ ແລະ ປະຕິບັດມາດຕະການຂັ້ນເດັດຂາດ ຈໍານວນ 8 ບໍລິສັດ. ສຳລັບໂຄງການທົດລອງ (ເດືອນ ກັນຍາ 2023) ຈຳນວນ 92 ບໍລິສັດ ໄດ້ຮັບຄະແນນລະດັບ ດີຫຼາຍ ຈຳນວນ 3 ບໍລິສັດ, ດີ ຈຳນວນ 10 ບໍລິສັດ, ປານກາງ ຈຳນວນ 35 ບໍລິສັດ ແລະ ອ່ອນ ຈຳນວນ 44 ບໍລິສັດ.
ສໍາລັບ, ຜົນຂອງການປະເມີນ ກິດຈະການ ໃນໄລຍະຊອກຄົ້ນ ແລະ ສຳຫຼວດ (ທັງໂຄງການປົກກະຕິ ແລະ ໂຄງການທົດລອງ) ກໍໄດ້ມີການສະເໜີມາດຕະການ, ອອກແຈ້ງເຕືອນ, ມີກໍານົດເວລາທີ່ຊັດເຈນ ມີທັງໝົດ 34 ບໍລິສັດ 38 ກິດຈະການ ແລະ ປະຕິບັດມາດຕະການຂັ້ນເດັດຂາດ ມີທັງໝົດ 14 ບໍລິສັດ 17 ກິດຈະການ.
(ຂ່າວ-ພາບ: ສຸກສະຫວັນ)
ທ່ານ ໂພໄຊ ໄຊຍະສອນ ກ່າວວ່າ: ສະພາບລວມຂອງການອະນຸຍາດ ກິດຈະການກ່ຽວກັບບໍ່ແຮ່ ຕາມຂັ້ນຕອນ ທີ່ກົດໝາຍກຳນົດ ສາມາດສັງລວມໄດ້ຄື ໄລຍະຊອກຄົ້ນ ແລະ ສໍາຫຼວດແຮ່ທາດ ມີ 152 ບໍລິສັດ, 166 ກິດຈະການ; ໄລຍະສຶກສາຄວາມເປັນໄປໄດ້ທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ເຕັກນິກ ມີ 32 ບໍລິສັດ, 53 ກິດຈະການ; ໄລຍະຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງແຮ່ທາດ ມີ 105 ບໍລິສັດ, 195 ກິດຈະການ. ຂະນະທີ່, ການປະກອບສ່ວນດ້ານການເງິນທາງກົງຕໍ່ລັດ, ເລີ່ມແຕ່ມີສັນຍາພັດທະນາບໍ່ແຮ່ (ນັບແຕ່ປີ 2001 ຫາ ເດືອນພະຈິກ 2023) ມາຮອດເດືອນກັນຍາ 2023 ສາມາດສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ລັດຖະບານ ຈາກໂຄງການຂັ້ນຕອນປົກກະຕິຕາມກົດໝາຍ ເປັນຈໍານວນສະສົມ 3,51 ຕື້ໂດລາ ຊຶ່ງມາຈາກ ຄ່າສໍາປະທານ, ຄ່າຊັບພະຍາກອນ, ອາກອນກຳໄລ, ເງິນປັນຜົນ ແລະ ພັນທະກອງທຶນຕາມສັນຍາ.
ສໍາລັບໂຄງການທົດລອງ (ວິທີການເກັບລາຍຮັບ ແລະ ຂັ້ນຕອນການອອກອະນຸຍາດ) ມີທັງໝົດ 93 ບໍລິສັດ; ໃນນີ້, ມີໂຄງການແຮ່ເຫຼັກ 37 ບໍລິສັດ, ຫີນມາໂບ 2 ບໍລິສັດ, ແຮ່ຄໍາເຄົ້າ 10 ບໍລິສັດ, ແຮ່ຄໍາຕົກຂ້ອນ 31 ບໍລິສັດ ແລະ ແຮ່ຫາຍາກ 13 ບໍລິສັດ. ການປະກອບສ່ວນດ້ານການເງິນທາງກົງ ຕໍ່ລັດ ຈາກໂຄງການທົດລອງນັບຕັ້ງແຕ່ມີການອະນຸຍາດທົດລອງ (ເດືອນມິຖຸນາ 2021 ຮອດ ເດືອນພະຈິກ 2023) ສ້າງລາຍຮັບທັງໝົດ 962,21 ຕື້ກີບ ກັບ 198,29 ລ້ານໂດລາ ຊຶ່ງປະກອບມີ ພັນທະຄ່າຊື້ສິດສຳປະທານ, ພັນທະທີ່ມອບໃຫ້ລັດຖະບານລ້າ, ພັນທະມອບເໝົາລ່ວງໜ້າ ແລະ ພັນທະມອບເໝົາຈາກການຈຳໜ່າຍຜະລິດຕະພັນແຮ່ທາດ.
ທ່ານ ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງ ພບ ຍັງກ່າວວ່າ: ທີ່ຈິງແລ້ວ ການປະເມີນຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການ ໃນແຕ່ລະໄລຍະ ຄື ໄລຍະຊອກຄົ້ນ-ສຳຫຼວດ ແລະ ໄລຍະຂຸດຄົ້ນ-ປຸງແຕ່ງ ນັ້ນ, ຂະແໜງການ ພບ ໄດ້ມີນິຕິກຳ ລຸ່ມກົດໝາຍ ຄື ມີຂໍ້ຕົກລົງ, ຂໍ້ແນະນຳ, ຄຳແນະນຳ ແລະ ລະບຽບຂັ້ນລັດຖະມົນຕີ ຈຳນວນ 14 ສະບັບ (ນັບແຕ່ປີ 2011 ຮອດປັດຈຸບັນ) ທີ່ອີງໃສ່ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍແຮ່ທາດສະບັບເດີມ. ເນື້ອໃນ ແລະ ແບບແຜນການປະເມີນໃນເວລານັ້ນ ແມ່ນອີງໃສ່ 7 ຫຼັກການ ເພື່ອປະເມີນໃຫ້ເຫັນໂຄງການທີ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໄດ້ດີ ທາງດ້ານເຕັກນິກ, ການປະຕິບັດສອດຄ່ອງກັບສັນຍາ ແລະ ກົດໝາຍນິຕິກຳ ຂອງ ສປປ ລາວ, ການປະສານງານ ລວມທັງ ການປະຕິບັດພັນທະການເງິນ.
ຜົນຂອງການປະເມີນ (ໂຄງການຂຸດຄົ້ນ ແລະ ປຸງແຕ່ງ) ຕາມຂໍ້ຕົກລົງອະນຸມັດນຳໃຊ້ຫຼັກການປະເມີນ ສະບັບເລກທີ 0952/ພບ, ລົງວັນທີ 15 ກໍລະກົດ 2015, ຊຶ່ງຜົນການປະເມີນຕາມບົດລາຍງານ ສະບັບເລກທີ 3036/ພບ.ຫກ, ລົງວັນທີ 14 ສິງຫາ 2023 ທີ່ໄດ້ລາຍງານເຖິງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ (ປະຕິບັດຕາມຄຳສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະບັບເລກທີ 13/ນຍ, ລົງວັນທີ 11 ມິຖຸນາ 2012 ແລະ ຄຳສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ສະບັບເລກທີ 08/ນຍ, ລົງວັນທີ 2 ກໍລະກົດ 2018) ໄດ້ມີການໃຫ້ຄະແນນ ຈັດປະເພດ: A+, A, B+, B, C+ ແລະ C ແລະ ໄດ້ສະເໜີມາດຕະການ ອອກແຈ້ງເຕືອນ ມີກໍານົດເວລາທີ່ຊັດເຈນ ຈໍານວນ 17 ບໍລິສັດ ແລະ ປະຕິບັດມາດຕະການຂັ້ນເດັດຂາດ ຈໍານວນ 8 ບໍລິສັດ. ສຳລັບໂຄງການທົດລອງ (ເດືອນ ກັນຍາ 2023) ຈຳນວນ 92 ບໍລິສັດ ໄດ້ຮັບຄະແນນລະດັບ ດີຫຼາຍ ຈຳນວນ 3 ບໍລິສັດ, ດີ ຈຳນວນ 10 ບໍລິສັດ, ປານກາງ ຈຳນວນ 35 ບໍລິສັດ ແລະ ອ່ອນ ຈຳນວນ 44 ບໍລິສັດ.
ສໍາລັບ, ຜົນຂອງການປະເມີນ ກິດຈະການ ໃນໄລຍະຊອກຄົ້ນ ແລະ ສຳຫຼວດ (ທັງໂຄງການປົກກະຕິ ແລະ ໂຄງການທົດລອງ) ກໍໄດ້ມີການສະເໜີມາດຕະການ, ອອກແຈ້ງເຕືອນ, ມີກໍານົດເວລາທີ່ຊັດເຈນ ມີທັງໝົດ 34 ບໍລິສັດ 38 ກິດຈະການ ແລະ ປະຕິບັດມາດຕະການຂັ້ນເດັດຂາດ ມີທັງໝົດ 14 ບໍລິສັດ 17 ກິດຈະການ.
(ຂ່າວ-ພາບ: ສຸກສະຫວັນ)
