ໂດຍ: ວັນເພັງ
ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດເປັນໜຶ່ງສະຖານທີ່ ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ເປັນບ່ອນຂົນຂວາຍຫາຊັບພະຍາກອນປຶ້ມແລະສິ່ງພິມເຂົ້າຫໍສະໝຸດ ເພື່ອສະໜອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆໃຫ້ແກ່ມວນຊົນໄດ້ມາຊົມໃຊ້ບໍລິການແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຕ່າງໆ. ໃນຂະນະດຽວກັນນັບແຕ່ມື້ກໍ່ຕັ້ງເຖິງປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດດັ່ງກ່າວກໍໄດ້ມີການພັດທະນາຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ.
ທ່ານສຳລານ ຫຼວງອາໄພ ຜູ້ອຳນວຍການຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ກົມວັນນະຄະດີແລະພິມຈຳໜ່າຍກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ (ຖວທ) ໄດ້ລາຍງານກ່ຽວກັບຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໂດຍຫຍໍ້ ຕໍ່ພິທີມອບ-ຮັບປຶ້ມ ທ່ານວົງເພັດ ໄຊເກີຢາຈົງຕົວ ນັກປະຕິວັດ 5 ຢາໃຫ້ແກ່ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ເມືອບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ໃນໄລຍະຜ່ານມາຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຜະລິດປຶ້ມບັນດາທ່ານຜູ້ນຳຮຸ່ນກໍ່ຕັ້ງ ສປປ ລາວ ຫຼາຍສະບັບເຊັ່ນ: ປຶ້ມຊີວິດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວຂອງທ່ານໄກສອນ ພົມ ວິຫານ, ຊີວິດ ແລະ ພາລະກິດປະຕິວັດຂອງປະທານ ສຸພານຸວົງ,ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດຂອງທ່ານຄຳໄຕ ສີທັນດອນ, ຊີວິດ ແລະ ພາລະກິດຂອງທ່ານກິນິມ ພົນເສນາ, ວິລະຊົນທໍ່ຕູ້ ຢາໄຊຈູ 52 ປີ ກັບສຽງປືນຈາກທົ່ງໄຫຫີນ, ທ່ານຕົງປາວທໍ່ ໃຈກ້າ, ປຶ້ມທ່ານໄກສອນ ພົມວິຫານ ພົມ 4 ດ້ານ ແລະ ບົດຂອງທ່ານຜູ້ນຳ, ວິລະຊົນຂອງຜູ້ນຳອື່ນໆ ທີ່ມີຜົນງານໃນການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ, ໄລຍະສ້າງສາ ແລະ ພັດທະນາປະເທດຊາດຂອງລາວ ແຕ່ອະດີດຈົນເຖິງປັດຈຸບັນໂດຍໄດ້ໃຫ້ນັກຂຽນ, ນັກປະພັນເປັນຜູ້ບັນທຶກຈົດກ່າຍອອກມາ ແລະ ຈັດພິມເຜີຍແຜ່ ເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມຮັບຮູ້ເຖິງຄຸນງາມຄວາມດີຂອງເພິ່ນ ແລະ ຄອບຄົວທີ່ມີຕໍ່ປະເທດຊາດ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ.
ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 1956 ໂດຍການໄດ້ຮັບມອບໝາຍຈາກຫໍສະໝຸດພຸດທະບັນດິດສະພາ (ວັດຈັນ) ໂດຍມີສະເດັດເຈົ້າຣາຊະພາຄີໄນເພັດສະຣາດຣັດຕະນະວົງສແລະທ່ານມະຫາສິລາວີຣະວົງສໄດ້ມອບໃຫ້ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ (ສສກ) ເປັນຜູ້ສືບທອດ. ຈາກນັ້ນ, ກໍໄດ້ຈັດເປັນກອງເລຂາວິຊາການຂຶ້ນກັບກົມສິນລະປະກອນຂອງກະຊວງສຶກສາກິລາແລະເຍົາວະຊົນ.ໃນຊຸມປີ 1960 ຫໍສະໝຸດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ມີບົດບາດໃນການພັດທະນາບຸກຄະລາກອນໄປອົບຮົມແລະສຶກສາຢູ່ຕ່າງປະເທດຫຼາຍຊຸດທາງກະຊວງ ສສກ ຈຶ່ງໄດ້ຍົກຖານະຂອງຫໍສະໝຸດແລະພິພິທະພັນເຂົ້າເປັນກົມໜຶ່ງຂອງກະຊວງ ສສກ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ: ກົມຫໍສະໝຸດແລະພິພິທະພັນແຫ່ງຊາດ.ມາຮອດປີ 1975 ພາຍຫຼັງປະເທດລາວໄດ້ສະຖາປານາສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ, ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໄດ້ເຮັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນໃນການຂົນຂວາຍຫາຊັບພະຍາກອນປຶ້ມແລະສິ່ງພິມເຂົ້າຫໍສະໝຸດເພື່ອສະໜອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃຫ້ແກ່ມວນຊົນໄດ້ມາຊົມໃຊ້ບໍລິການແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຕ່າງໆ.ນັບແຕ່ປີ 1989 ເຖິງປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໄດ້ຂຶ້ນກັບກົມວັນນະຄະດີແລະພິມຈຳໜ່າຍກະຊວງ ຖວທມີພາລະບົດບາດໃນການຄຸ້ມຄອງ, ເກັບກຳ, ຮີບໂຮມໜັງສືຄວາມຮູ້ທີ່ເປັນສິ່ງພິມລວມທັງໜັງສືໃບລານພັບສາແລະການໃຫ້ບໍລິການຂໍ້ມູນຂ່າວສານແກ່ປວງຊົນ.
ທ່ານສຳລານຫຼວງອາໄພໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ: ເມື່ອກ່ອນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດຕັ້ງຢູ່ບໍລິເວນວົງວຽນນໍ້າພຸ ບ້ານຊຽງຢືນ ເມືອງຈັນທະບູລີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (ນວ) ຊຶ່ງໄດ້ຍົກຍ້າຍມາຢູ່ອາຄານຫຼັງໃໝ່ ໃນປີ2017ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃກ້ກັບຫໍພິພິທະພັນປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ (ຫຼັກ 6) ບ້ານພະຂາວ ເມືອງໄຊທານີ ນວຊຶ່ງເປັນອາຄານທີ່ໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າມີ 4 ຊັ້ນແລະມີເນື້ອທີ່ກວ້າງຂວາງ. ປັດຈຸບັນກຳລັງບູລະນະສ້ອມແປງຄືນເນື່ອງຈາກວ່າການກໍ່ສ້າງບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ຊຶ່ງໄດ້ສ້ອມແປງນັບແຕ່ຫຼັງຄາ, ຊັ້ນ 3 ແລະຊັ້ນ 4 ໂດຍໄດ້ຮັບງົບປະມານບ້ວງລາຍຈ່າຍເກັບລາຍຮັບເກີນແຜນປີ 2022ຈາກລັດຖະບານຈໍານວນ 3 ຕື້ກີບ. ພາຍຫຼັງສຳເລັດການບູລະນະແລ້ວທາງຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ເປີດບໍລິການວັນເສົາແລະວັນອາທິດ, ບໍລິການການອ່ານແລະປະຊາສຳພັນໂດຍແມ່ນຂະແໜງສົ່ງເສີມການອ່ານສໍາລັບເດັກນັບແຕ່ວັນທີ 2 ເດືອນມີນາ 2024 ເປັນຕົ້ນໄປເພື່ອໃຫ້ເດັກນ້ອຍນັກຮຽນ, ນັກສຶກສາແລະປະຊາຊົນ ກໍຄືປວງຊົນໄດ້ມາໃຊ້ບໍລິການ.
ປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດມີພະນັກງານທັງໝົດ 28 ຄົນ, ຍິງ 16 ຄົນ, ແບ່ງອອກເປັນ 6 ຂະແໜງການຄື: 1. ຂະແໜງຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານ; 2.ຂະແໜງຂົນຂວາຍຊັບພະຍາກອນ, ແຈ້ງສິ່ງພິມແລະອອກເລກໝາຍສາກົນປະຈໍາປຶ້ມISBN; 3.ຂະແໜງວິເຄາະຊັບພະຍາກອນແລະເຕັກນິກສິ່ງພິມ; 4.ຂະແໜງບໍລິການການອ່ານແລະປະຊາສຳພັນ; 5.ຂະແໜງມູນເຊື້ອແລະໜັງສືຫາຍາກ; 6. ຂະແໜງສົງເສີມການອ່ານແລະຂະຫຍາຍຕາໜ່າງຫ້ອງສະໝຸດ. ແນວໃດກໍຕາມ ຜູ້ອໍານວຍການຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ຍັງໄດ້ກ່າວວ່າ: ປັດຈຸບັນທາງຫໍສະໝຸດຍັງມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານຍານພາຫະຮັບໃຊ້ ໂດຍສະເພາະລົດເຄື່ອນທີ່ເປັນລົດເກົ່າແກ່ເປ່ເພ 3 ມື້ດີ 4 ມື້ໄຂ້, ບໍ່ມີພາຫະນະລົງເຄື່ອນໄຫວກິດຈະກໍາຢູ່ຕາມໂຮງຮຽນ, ຖ້າໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຈະເປັນການດີ.
ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດເປັນໜຶ່ງສະຖານທີ່ ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ເປັນບ່ອນຂົນຂວາຍຫາຊັບພະຍາກອນປຶ້ມແລະສິ່ງພິມເຂົ້າຫໍສະໝຸດ ເພື່ອສະໜອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຕ່າງໆໃຫ້ແກ່ມວນຊົນໄດ້ມາຊົມໃຊ້ບໍລິການແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຕ່າງໆ. ໃນຂະນະດຽວກັນນັບແຕ່ມື້ກໍ່ຕັ້ງເຖິງປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດດັ່ງກ່າວກໍໄດ້ມີການພັດທະນາຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ.
ທ່ານສຳລານ ຫຼວງອາໄພ ຜູ້ອຳນວຍການຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ກົມວັນນະຄະດີແລະພິມຈຳໜ່າຍກະຊວງຖະແຫຼງຂ່າວ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ (ຖວທ) ໄດ້ລາຍງານກ່ຽວກັບຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໂດຍຫຍໍ້ ຕໍ່ພິທີມອບ-ຮັບປຶ້ມ ທ່ານວົງເພັດ ໄຊເກີຢາຈົງຕົວ ນັກປະຕິວັດ 5 ຢາໃຫ້ແກ່ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ເມືອບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ໃນໄລຍະຜ່ານມາຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຜະລິດປຶ້ມບັນດາທ່ານຜູ້ນຳຮຸ່ນກໍ່ຕັ້ງ ສປປ ລາວ ຫຼາຍສະບັບເຊັ່ນ: ປຶ້ມຊີວິດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວຂອງທ່ານໄກສອນ ພົມ ວິຫານ, ຊີວິດ ແລະ ພາລະກິດປະຕິວັດຂອງປະທານ ສຸພານຸວົງ,ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດຂອງທ່ານຄຳໄຕ ສີທັນດອນ, ຊີວິດ ແລະ ພາລະກິດຂອງທ່ານກິນິມ ພົນເສນາ, ວິລະຊົນທໍ່ຕູ້ ຢາໄຊຈູ 52 ປີ ກັບສຽງປືນຈາກທົ່ງໄຫຫີນ, ທ່ານຕົງປາວທໍ່ ໃຈກ້າ, ປຶ້ມທ່ານໄກສອນ ພົມວິຫານ ພົມ 4 ດ້ານ ແລະ ບົດຂອງທ່ານຜູ້ນຳ, ວິລະຊົນຂອງຜູ້ນຳອື່ນໆ ທີ່ມີຜົນງານໃນການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ, ໄລຍະສ້າງສາ ແລະ ພັດທະນາປະເທດຊາດຂອງລາວ ແຕ່ອະດີດຈົນເຖິງປັດຈຸບັນໂດຍໄດ້ໃຫ້ນັກຂຽນ, ນັກປະພັນເປັນຜູ້ບັນທຶກຈົດກ່າຍອອກມາ ແລະ ຈັດພິມເຜີຍແຜ່ ເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມຮັບຮູ້ເຖິງຄຸນງາມຄວາມດີຂອງເພິ່ນ ແລະ ຄອບຄົວທີ່ມີຕໍ່ປະເທດຊາດ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ.
ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນປີ 1956 ໂດຍການໄດ້ຮັບມອບໝາຍຈາກຫໍສະໝຸດພຸດທະບັນດິດສະພາ (ວັດຈັນ) ໂດຍມີສະເດັດເຈົ້າຣາຊະພາຄີໄນເພັດສະຣາດຣັດຕະນະວົງສແລະທ່ານມະຫາສິລາວີຣະວົງສໄດ້ມອບໃຫ້ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ (ສສກ) ເປັນຜູ້ສືບທອດ. ຈາກນັ້ນ, ກໍໄດ້ຈັດເປັນກອງເລຂາວິຊາການຂຶ້ນກັບກົມສິນລະປະກອນຂອງກະຊວງສຶກສາກິລາແລະເຍົາວະຊົນ.ໃນຊຸມປີ 1960 ຫໍສະໝຸດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ມີບົດບາດໃນການພັດທະນາບຸກຄະລາກອນໄປອົບຮົມແລະສຶກສາຢູ່ຕ່າງປະເທດຫຼາຍຊຸດທາງກະຊວງ ສສກ ຈຶ່ງໄດ້ຍົກຖານະຂອງຫໍສະໝຸດແລະພິພິທະພັນເຂົ້າເປັນກົມໜຶ່ງຂອງກະຊວງ ສສກ ໂດຍໃສ່ຊື່ວ່າ: ກົມຫໍສະໝຸດແລະພິພິທະພັນແຫ່ງຊາດ.ມາຮອດປີ 1975 ພາຍຫຼັງປະເທດລາວໄດ້ສະຖາປານາສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ, ຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໄດ້ເຮັດໜ້າທີ່ຂອງຕົນໃນການຂົນຂວາຍຫາຊັບພະຍາກອນປຶ້ມແລະສິ່ງພິມເຂົ້າຫໍສະໝຸດເພື່ອສະໜອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃຫ້ແກ່ມວນຊົນໄດ້ມາຊົມໃຊ້ບໍລິການແຫຼ່ງຂໍ້ມູນຕ່າງໆ.ນັບແຕ່ປີ 1989 ເຖິງປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດໄດ້ຂຶ້ນກັບກົມວັນນະຄະດີແລະພິມຈຳໜ່າຍກະຊວງ ຖວທມີພາລະບົດບາດໃນການຄຸ້ມຄອງ, ເກັບກຳ, ຮີບໂຮມໜັງສືຄວາມຮູ້ທີ່ເປັນສິ່ງພິມລວມທັງໜັງສືໃບລານພັບສາແລະການໃຫ້ບໍລິການຂໍ້ມູນຂ່າວສານແກ່ປວງຊົນ.
ທ່ານສຳລານຫຼວງອາໄພໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ: ເມື່ອກ່ອນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດຕັ້ງຢູ່ບໍລິເວນວົງວຽນນໍ້າພຸ ບ້ານຊຽງຢືນ ເມືອງຈັນທະບູລີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ (ນວ) ຊຶ່ງໄດ້ຍົກຍ້າຍມາຢູ່ອາຄານຫຼັງໃໝ່ ໃນປີ2017ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃກ້ກັບຫໍພິພິທະພັນປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ (ຫຼັກ 6) ບ້ານພະຂາວ ເມືອງໄຊທານີ ນວຊຶ່ງເປັນອາຄານທີ່ໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າມີ 4 ຊັ້ນແລະມີເນື້ອທີ່ກວ້າງຂວາງ. ປັດຈຸບັນກຳລັງບູລະນະສ້ອມແປງຄືນເນື່ອງຈາກວ່າການກໍ່ສ້າງບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານ ຊຶ່ງໄດ້ສ້ອມແປງນັບແຕ່ຫຼັງຄາ, ຊັ້ນ 3 ແລະຊັ້ນ 4 ໂດຍໄດ້ຮັບງົບປະມານບ້ວງລາຍຈ່າຍເກັບລາຍຮັບເກີນແຜນປີ 2022ຈາກລັດຖະບານຈໍານວນ 3 ຕື້ກີບ. ພາຍຫຼັງສຳເລັດການບູລະນະແລ້ວທາງຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ເປີດບໍລິການວັນເສົາແລະວັນອາທິດ, ບໍລິການການອ່ານແລະປະຊາສຳພັນໂດຍແມ່ນຂະແໜງສົ່ງເສີມການອ່ານສໍາລັບເດັກນັບແຕ່ວັນທີ 2 ເດືອນມີນາ 2024 ເປັນຕົ້ນໄປເພື່ອໃຫ້ເດັກນ້ອຍນັກຮຽນ, ນັກສຶກສາແລະປະຊາຊົນ ກໍຄືປວງຊົນໄດ້ມາໃຊ້ບໍລິການ.
ປັດຈຸບັນຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດມີພະນັກງານທັງໝົດ 28 ຄົນ, ຍິງ 16 ຄົນ, ແບ່ງອອກເປັນ 6 ຂະແໜງການຄື: 1. ຂະແໜງຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານ; 2.ຂະແໜງຂົນຂວາຍຊັບພະຍາກອນ, ແຈ້ງສິ່ງພິມແລະອອກເລກໝາຍສາກົນປະຈໍາປຶ້ມISBN; 3.ຂະແໜງວິເຄາະຊັບພະຍາກອນແລະເຕັກນິກສິ່ງພິມ; 4.ຂະແໜງບໍລິການການອ່ານແລະປະຊາສຳພັນ; 5.ຂະແໜງມູນເຊື້ອແລະໜັງສືຫາຍາກ; 6. ຂະແໜງສົງເສີມການອ່ານແລະຂະຫຍາຍຕາໜ່າງຫ້ອງສະໝຸດ. ແນວໃດກໍຕາມ ຜູ້ອໍານວຍການຫໍສະໝຸດແຫ່ງຊາດ ຍັງໄດ້ກ່າວວ່າ: ປັດຈຸບັນທາງຫໍສະໝຸດຍັງມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດ້ານຍານພາຫະຮັບໃຊ້ ໂດຍສະເພາະລົດເຄື່ອນທີ່ເປັນລົດເກົ່າແກ່ເປ່ເພ 3 ມື້ດີ 4 ມື້ໄຂ້, ບໍ່ມີພາຫະນະລົງເຄື່ອນໄຫວກິດຈະກໍາຢູ່ຕາມໂຮງຮຽນ, ຖ້າໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຈະເປັນການດີ.