ກອງປະຊຸມສໍາມະນາຂອງສະມາຊິກລັດຖະສະພາເພດຍິງລະຫວ່າງຊາດອາຊຽນຫຼື ໄວປາ (WAIPA)ຄັ້ງທີ 2 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນລະຫວ່າງວັນທີ 5-6 ກຸມພາ 2024 ທີ່ສະພາແຫ່ງຊາດສປປລາວ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້: “ສົ່ງເສີມລັດຖະສະພາທີ່ເອົາໃຈໃສ່ບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ເພື່ອປະຊາຄົມອາຊຽນທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ເຊື່ອມຈອດ ແລະ ກວມລວມ”. ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມມີທ່ານນາງທຸມມາລີວົງພະຈັນປະທານກຳມາທິການວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມ ທັງເປັນປະທານໄວປາ; ບັນດາທ່ານຮອງປະທານກຳມາທິການ, ເລຂາທິການໃຫຍ່ໄອປາ, ສະມາຊິກລັດຖະສະພາຈາກບັນດາປະເທດສະມາຊິກໄອປາ (AIPA) 8 ປະເທດຄື: ບຣູໄນ, ກຳປູເຈຍ, ອິນໂດເນເຊຍ, ມາເລເຊຍ, ຟີລິບປິນ, ສິງກະໂປ, ໄທ ແລະ ຫວຽດນາມ; ນອກນັ້ນ, ຍັງມີປະເທດສັງເກດການ, ຜູ້ຕາງໜ້າສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ.
ກອງປະຊຸມໄດ້ຕ້ອນຮັບ ແລະ ກ່າວເປີດກອງປະຊຸມໂດຍທ່ານ ນາງ ສູນທອນ ໄຊຍະຈັກ ຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຶ່ງທ່ານໄດ້ກ່າວວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າຕີລາຄາສູງທີ່ບັນດາປະເທດອາຊຽນໄດ້ມີການສົ່ງເສີມການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງໃນລັດຖະສະພາ ແລະ ການເປັນຜູ້ນໍາຂອງເພດຍິງໃນຕໍາແໜ່ງທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆ ແລະ ມີອັດຕາສ່ວນເພີ່ມຂຶ້ນ ໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກອັດຕາສ່ວນຂອງເພດຍິງໃນລັດຖະສະພາຂອງບັນດາປະເທດອາຊຽນ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 12% (ໃນປີ 2000) ເປັນ 23% (ໃນປີ 2023). ບັນດາປະເທດອາຊຽນ ກໍຄື ສປປລາວ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການສົ່ງເສີມ ແລະ ການພັດທະນາຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ຊຶ່ງບັນດາປະເທດພວກເຮົາໄດ້ເປັນພາຄີຂອງສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດ, ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການລຶບລ້າງທຸກການຈຳແນກຕໍ່ແມ່ຍິງ (CEDAW), ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິທາງການເມືອງແລະ ສິດຂອງພົນລະເມືອງ (ICCPR). ໃນຂອບອາຊຽນ ພວກເຮົາໄດ້ມີຖະແຫຼງການຮ່ວມວ່າດ້ວຍການສົ່ງເສີມແມ່ຍິງ, ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນອາຊຽນ; ຖະແຫຼງການອາຊຽນວ່າດ້ວຍຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ ແລະ ການພັດທະນາຄອບຄົວ; ຖະແຫຼງການອາຊຽນວ່າດ້ວຍການເອົາໃຈໃສ່ບັນດາບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວິໄສທັດ 2025 ຂອງປະຊາຄົມອາຊຽນ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ໃນຂອບລັດຖະສະພາ, ແຕ່ລະປີພວກເຮົາໄດ້ມີກອງປະຊຸມເພື່ອຕິດຕາມກວດກາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບັນດາມະຕິ, ຖະແຫຼງການທີ່ໄດ້ວາງອອກ ແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ມີບົດບາດທາງດ້ານການເມືອງນັບມື້ນັບສູງຂຶ້ນ.
ກອງປະຊຸມຈະໄດ້ລວມເອົາບັນດາສະມາຊິກລັດຖະສະພາມາເຕົ້າໂຮມກັນ ເພື່ອຊອກຫາວິທີທາງແກ້ໄຂໃນກອງປະຊຸມເວທີຜູ້ນໍາທາງການເມືອງຂອງເພດຍິງ; ເປົ້າໝາຍແມ່ນເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງໃນດ້ານການເມືອງແລະການເປັນຜູ້ນຳ, ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບພາກພື້ນ ໂດຍການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືໃນທົ່ວພາກພື້ນ, ຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ສອດຄ່ອງກັນກັບຫົວຂໍ້ລວມຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ໃນນາມເປັນປະທານ AIPA.
ຫົວຂໍ້ຍ່ອຍທີ່ໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມເວທີຜູ້ນໍາທາງການເມືອງຂອງເພດຍິງລວມມີ:ສົ່ງເສີມການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງທາງດ້ານການເມືອງ, ຄວາມເປັນຜູ້ນໍາຂອງເພດຍິງໃນການສົ່ງເສີມຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ຮັກສາສັນຕິພາບແບບຍືນຍົງ;ສົ່ງເສີມການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງຮຸ່ນຄົນຕໍ່ຮຸ່ນຄົນຂອງຜູ້ນຳເພດຍິງ.
(ຂ່າວ: ກົງທະນູຄຳ ພິພັດເສລີ;ພາບ: ແສງຈັນ)
ກອງປະຊຸມໄດ້ຕ້ອນຮັບ ແລະ ກ່າວເປີດກອງປະຊຸມໂດຍທ່ານ ນາງ ສູນທອນ ໄຊຍະຈັກ ຮອງປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຶ່ງທ່ານໄດ້ກ່າວວ່າ: ຂ້າພະເຈົ້າຕີລາຄາສູງທີ່ບັນດາປະເທດອາຊຽນໄດ້ມີການສົ່ງເສີມການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງໃນລັດຖະສະພາ ແລະ ການເປັນຜູ້ນໍາຂອງເພດຍິງໃນຕໍາແໜ່ງທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆ ແລະ ມີອັດຕາສ່ວນເພີ່ມຂຶ້ນ ໂດຍເຫັນໄດ້ຈາກອັດຕາສ່ວນຂອງເພດຍິງໃນລັດຖະສະພາຂອງບັນດາປະເທດອາຊຽນ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 12% (ໃນປີ 2000) ເປັນ 23% (ໃນປີ 2023). ບັນດາປະເທດອາຊຽນ ກໍຄື ສປປລາວ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການສົ່ງເສີມ ແລະ ການພັດທະນາຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ຊຶ່ງບັນດາປະເທດພວກເຮົາໄດ້ເປັນພາຄີຂອງສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດ, ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການລຶບລ້າງທຸກການຈຳແນກຕໍ່ແມ່ຍິງ (CEDAW), ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍສິດທິທາງການເມືອງແລະ ສິດຂອງພົນລະເມືອງ (ICCPR). ໃນຂອບອາຊຽນ ພວກເຮົາໄດ້ມີຖະແຫຼງການຮ່ວມວ່າດ້ວຍການສົ່ງເສີມແມ່ຍິງ, ສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງໃນອາຊຽນ; ຖະແຫຼງການອາຊຽນວ່າດ້ວຍຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ ແລະ ການພັດທະນາຄອບຄົວ; ຖະແຫຼງການອາຊຽນວ່າດ້ວຍການເອົາໃຈໃສ່ບັນດາບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວິໄສທັດ 2025 ຂອງປະຊາຄົມອາຊຽນ ແລະ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ໃນຂອບລັດຖະສະພາ, ແຕ່ລະປີພວກເຮົາໄດ້ມີກອງປະຊຸມເພື່ອຕິດຕາມກວດກາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດບັນດາມະຕິ, ຖະແຫຼງການທີ່ໄດ້ວາງອອກ ແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງມີສ່ວນຮ່ວມ ແລະ ມີບົດບາດທາງດ້ານການເມືອງນັບມື້ນັບສູງຂຶ້ນ.
ກອງປະຊຸມຈະໄດ້ລວມເອົາບັນດາສະມາຊິກລັດຖະສະພາມາເຕົ້າໂຮມກັນ ເພື່ອຊອກຫາວິທີທາງແກ້ໄຂໃນກອງປະຊຸມເວທີຜູ້ນໍາທາງການເມືອງຂອງເພດຍິງ; ເປົ້າໝາຍແມ່ນເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງໃນດ້ານການເມືອງແລະການເປັນຜູ້ນຳ, ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບພາກພື້ນ ໂດຍການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືໃນທົ່ວພາກພື້ນ, ຂໍ້ລິເລີ່ມນີ້ສອດຄ່ອງກັນກັບຫົວຂໍ້ລວມຂອງສະພາແຫ່ງຊາດລາວ ໃນນາມເປັນປະທານ AIPA.
ຫົວຂໍ້ຍ່ອຍທີ່ໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າໂດຍຜ່ານກອງປະຊຸມເວທີຜູ້ນໍາທາງການເມືອງຂອງເພດຍິງລວມມີ:ສົ່ງເສີມການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງເພດຍິງທາງດ້ານການເມືອງ, ຄວາມເປັນຜູ້ນໍາຂອງເພດຍິງໃນການສົ່ງເສີມຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ຮັກສາສັນຕິພາບແບບຍືນຍົງ;ສົ່ງເສີມການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງຮຸ່ນຄົນຕໍ່ຮຸ່ນຄົນຂອງຜູ້ນຳເພດຍິງ.
(ຂ່າວ: ກົງທະນູຄຳ ພິພັດເສລີ;ພາບ: ແສງຈັນ)
