ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດແລະສິ່ງແວດລ້ອມ, ກະຊວງກະສິກຳແລະປ່າໄມ້ ແລະອົງການອະນຸລັກສັດປ່າ (WCS) ປະຈຳ ສປປລາວໄດ້ຮ່ວມກັນລົງເຮັດວຽກຢູ່ທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳເຊຈຳພອນແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ເພື່ອສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າໂລກ.
ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ເປັນໜຶ່ງໃນລະບົບນິເວດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນານາພັນ ໃນບັນດາລະບົບນິເວດທັງໝົດ ໂດຍເປັນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງພືດ ແລະ ສັດທີ່ມີລັກສະນະສະເພາະຫຼາກຫຼາຍສາຍພັນ. ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ແມ່ນລະບົບນິເວດທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສະໜອງຊີວະນານາພັນ, ການຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ການປັບຕົວຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ການປັບປຸງຄຸນນະພາບນໍ້າ ແລະ ເປັນແຫຼ່ງທໍາມາຫາກິນຂອງຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ.
ຫົວຂໍ້ການສະເຫຼີມສະຫຼອງປີ 2024 ແມ່ນ “ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ເພື່ອຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງມວນມະນຸດ” ຊຶ່ງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ສະຫວັດດີການຂອງມວນມະນຸດໃນທຸກດ້ານ ກໍຄື ຮ່າງກາຍ, ຈິດໃຈ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ລ້ວນແລ້ວແຕ່ຕິດພັນກັບຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳທີ່ມີຢູ່ໃນໂລກ. ເຖິງວ່າເປັນທີ່ຮັບຮູ້ວ່າ ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າມີຄວາມສໍາຄັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍກໍຕາມ, ແຕ່ປັດຈຸບັນທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າກໍຍັງຖືກໄພຂົ່ມຂູ່ ຈາກການຫາປາແບບບໍ່ຍືນຍົງ ແລະ ຜິດກົດໝາຍ, ການນໍາໃຊ້ນ້ຳຫຼາຍເກີນໄປ ກ້າວໄປເຖິງ ການຖືກຕັດຂາດ ແລະ ການຫັນປ່ຽນ ທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳເພື່ອຈຸດປະສົງອື່ນ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ການບຸກເບີກພື້ນທີ່ກະສິກໍາຢ່າງກວ້າງຂວາງ.
ປີນີ້ ວັນທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳໂລກ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທີ່ເມືອງຈຳພອນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໂດຍມີນັກຮຽນຈາກໂຮງຮຽນມັດທະຍົມ 3 ແຫ່ງເຂົ້າຮ່ວມໂດຍໃນພິທີດັ່ງກ່າວໄດ້ຈັດກິດຈະກໍາໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ ລວມທັງ ການຖາມ-ຕອບ ແລະ ຫຼິ້ນເກມ ເພື່ອສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ ແລະເຂົ້າໃຈໃຫ້ແກ່ຊາວໜຸ່ມ ກ່ຽວກັບຄຸນຄ່າຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳຕໍ່ມວນມະນຸດ ແລະ ໂລກ.
ທ່ານ ວົງສະຫວັນ ວຽງມະນີເຈົ້າເມືອງໆຈໍາພອນ ແລະ ຮອງເຈົ້າເມືອງຊົນນະບູລີ, ໄຊບູລີ ແລະ ສອງຄອນ, ທີມງານ WCS ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ພ້ອມດ້ວຍນັກຮຽນ ໄດ້ມີການແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບບົດບາດສໍາຄັນຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າໃນການຮັກສາ ຊີວະນານາພັນ, ປັບປຸງຄຸນນະພາບນໍ້າ ແລະ ເພື່ອເປັນແຫຼ່ງທໍາມາຫາກິນແລະດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ.
ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະກໍາຢູ່ ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ, ໂຄງການ EU/AFD ECILL ປະກອບສ່ວນໂດຍກົງເຂົ້າ 3 ໃນ 5 ຍຸດທະສາດທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນແຜນຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນປະຕິບັດງານດ້ານຊີວະນາໆພັນແຫ່ງຊາດ (NBSAP) ເພື່ອເປັນການຕອບສະໜອງຂໍ້ກຳນົດຂອງສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍຊີວະນານາພັນ (CBD), ພ້ອມກັບການຊຸກຍູ້ຄວາມໝາຍໝັ້ນຂອງ ສປປລາວຕໍ່ສົນທິສັນຍາຣາມຊາວ່າດ້ວຍທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳທີ່ມີຄວາມສຳຄັນລະດັບສາກົນໂດຍຜ່ານກິດຈະກຳທີ່ຫຼາກຫຼາຍແບບປະສົມປະສານເຂົ້າໃນການສົ່ງເສີມຊັບພະຍາກອນທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າຢ່າງຊານສະຫຼາດ ແລະ ການປົກປັກຮັກສາຊີວະນານາພັນ ແລະ ລະບົບນິເວດ. ການຄຸ້ມຄອງພູມສັນຖານແບບປະສົມປະສານຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ ໄດ້ຊ່ວຍສະໜັບສະໜູນຊຸມຊົນ ທ້ອງຖິ່ນ ໃນການປະເມີນ, ພັດທະນາ ແລະ ສົ່ງເສີມຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ການອະນຸລັກເປັນຢ່າງດີ.
ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ ຕັ້ງຢູ່ເມືອງຈໍາພອນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຊຶ່ງເປັນ ເຂດຣາມຊາ (Ramsar) ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ຍັງເປັນຖິ່ນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຊີວະນານາພັນທາງນໍ້າທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ພ້ອມທັງ ມີປະຊາກອນຂອງແຂ້ນໍ້າຈືດທີ່ຍັງເຫຼືອໜ້ອຍ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລວມທັງປະເພດເຕົ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນ ແລະ ນົກທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ. ຜ່ານແຜນງານຄຸ້ມຄອງພູມີທັດແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ທີ່ໄດ້ຮັບທຶນຈາກອົງການຝຣັ່ງເພື່ອການພັດທະນາ (AFD) ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບ ປະຈໍາ ສປປ ລາວ (EU) ພາຍໃຕ້ໂຄງການ “ການອະນຸລັກລະບົບນິເວດໂດຍການຄຸ້ມຄອງພູມີທັດແບບປະສົມປະສານ ຢູ່ ສປປ ລາວ (ECILL), ອົງການອະນຸລັກສັດປ່າ ຊຸກຍູ້ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ, ຄູ່ຮ່ວມງານ ແລະ ຊຸມຊົນ ເພື່ອພັດທະນາແຜນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນແລະຊັບພະຍາກອນ ເພື່ອປັບປຸງຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ການອະນຸລັກຊີວະນານາພັນໃຫ້ຍືນຍົງຕະຫຼອດໄປ.
ຂ່າວ: ຄຳປະສິດ
ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ເປັນໜຶ່ງໃນລະບົບນິເວດທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານຊີວະນານາພັນ ໃນບັນດາລະບົບນິເວດທັງໝົດ ໂດຍເປັນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງພືດ ແລະ ສັດທີ່ມີລັກສະນະສະເພາະຫຼາກຫຼາຍສາຍພັນ. ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ແມ່ນລະບົບນິເວດທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສະໜອງຊີວະນານາພັນ, ການຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ການປັບຕົວຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ການປັບປຸງຄຸນນະພາບນໍ້າ ແລະ ເປັນແຫຼ່ງທໍາມາຫາກິນຂອງຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ.
ຫົວຂໍ້ການສະເຫຼີມສະຫຼອງປີ 2024 ແມ່ນ “ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ ເພື່ອຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງມວນມະນຸດ” ຊຶ່ງຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ສະຫວັດດີການຂອງມວນມະນຸດໃນທຸກດ້ານ ກໍຄື ຮ່າງກາຍ, ຈິດໃຈ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ລ້ວນແລ້ວແຕ່ຕິດພັນກັບຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳທີ່ມີຢູ່ໃນໂລກ. ເຖິງວ່າເປັນທີ່ຮັບຮູ້ວ່າ ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າມີຄວາມສໍາຄັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍກໍຕາມ, ແຕ່ປັດຈຸບັນທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າກໍຍັງຖືກໄພຂົ່ມຂູ່ ຈາກການຫາປາແບບບໍ່ຍືນຍົງ ແລະ ຜິດກົດໝາຍ, ການນໍາໃຊ້ນ້ຳຫຼາຍເກີນໄປ ກ້າວໄປເຖິງ ການຖືກຕັດຂາດ ແລະ ການຫັນປ່ຽນ ທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳເພື່ອຈຸດປະສົງອື່ນ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ການບຸກເບີກພື້ນທີ່ກະສິກໍາຢ່າງກວ້າງຂວາງ.
ປີນີ້ ວັນທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳໂລກ ໄດ້ຈັດຂຶ້ນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ທີ່ເມືອງຈຳພອນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໂດຍມີນັກຮຽນຈາກໂຮງຮຽນມັດທະຍົມ 3 ແຫ່ງເຂົ້າຮ່ວມໂດຍໃນພິທີດັ່ງກ່າວໄດ້ຈັດກິດຈະກໍາໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ ລວມທັງ ການຖາມ-ຕອບ ແລະ ຫຼິ້ນເກມ ເພື່ອສ້າງຄວາມຮັບຮູ້ ແລະເຂົ້າໃຈໃຫ້ແກ່ຊາວໜຸ່ມ ກ່ຽວກັບຄຸນຄ່າຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳຕໍ່ມວນມະນຸດ ແລະ ໂລກ.
ທ່ານ ວົງສະຫວັນ ວຽງມະນີເຈົ້າເມືອງໆຈໍາພອນ ແລະ ຮອງເຈົ້າເມືອງຊົນນະບູລີ, ໄຊບູລີ ແລະ ສອງຄອນ, ທີມງານ WCS ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ພ້ອມດ້ວຍນັກຮຽນ ໄດ້ມີການແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບບົດບາດສໍາຄັນຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າໃນການຮັກສາ ຊີວະນານາພັນ, ປັບປຸງຄຸນນະພາບນໍ້າ ແລະ ເພື່ອເປັນແຫຼ່ງທໍາມາຫາກິນແລະດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ.
ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະກໍາຢູ່ ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ, ໂຄງການ EU/AFD ECILL ປະກອບສ່ວນໂດຍກົງເຂົ້າ 3 ໃນ 5 ຍຸດທະສາດທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນແຜນຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນປະຕິບັດງານດ້ານຊີວະນາໆພັນແຫ່ງຊາດ (NBSAP) ເພື່ອເປັນການຕອບສະໜອງຂໍ້ກຳນົດຂອງສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍຊີວະນານາພັນ (CBD), ພ້ອມກັບການຊຸກຍູ້ຄວາມໝາຍໝັ້ນຂອງ ສປປລາວຕໍ່ສົນທິສັນຍາຣາມຊາວ່າດ້ວຍທີ່ດິນບໍລິເວນນ້ຳທີ່ມີຄວາມສຳຄັນລະດັບສາກົນໂດຍຜ່ານກິດຈະກຳທີ່ຫຼາກຫຼາຍແບບປະສົມປະສານເຂົ້າໃນການສົ່ງເສີມຊັບພະຍາກອນທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າຢ່າງຊານສະຫຼາດ ແລະ ການປົກປັກຮັກສາຊີວະນານາພັນ ແລະ ລະບົບນິເວດ. ການຄຸ້ມຄອງພູມສັນຖານແບບປະສົມປະສານຂອງທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ ໄດ້ຊ່ວຍສະໜັບສະໜູນຊຸມຊົນ ທ້ອງຖິ່ນ ໃນການປະເມີນ, ພັດທະນາ ແລະ ສົ່ງເສີມຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ມີປະໂຫຍດຕໍ່ການອະນຸລັກເປັນຢ່າງດີ.
ທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າເຊຈໍາພອນ ຕັ້ງຢູ່ເມືອງຈໍາພອນ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ຊຶ່ງເປັນ ເຂດຣາມຊາ (Ramsar) ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງ ສປປ ລາວ ແລະ ຍັງເປັນຖິ່ນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຊີວະນານາພັນທາງນໍ້າທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ພ້ອມທັງ ມີປະຊາກອນຂອງແຂ້ນໍ້າຈືດທີ່ຍັງເຫຼືອໜ້ອຍ ແລະ ໃກ້ຈະສູນພັນທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ, ລວມທັງປະເພດເຕົ່າທີ່ໃກ້ຈະສູນພັນ ແລະ ນົກທີ່ດິນບໍລິເວນນໍ້າ. ຜ່ານແຜນງານຄຸ້ມຄອງພູມີທັດແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ທີ່ໄດ້ຮັບທຶນຈາກອົງການຝຣັ່ງເພື່ອການພັດທະນາ (AFD) ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບ ປະຈໍາ ສປປ ລາວ (EU) ພາຍໃຕ້ໂຄງການ “ການອະນຸລັກລະບົບນິເວດໂດຍການຄຸ້ມຄອງພູມີທັດແບບປະສົມປະສານ ຢູ່ ສປປ ລາວ (ECILL), ອົງການອະນຸລັກສັດປ່າ ຊຸກຍູ້ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ, ຄູ່ຮ່ວມງານ ແລະ ຊຸມຊົນ ເພື່ອພັດທະນາແຜນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນແລະຊັບພະຍາກອນ ເພື່ອປັບປຸງຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນໃນທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ການອະນຸລັກຊີວະນານາພັນໃຫ້ຍືນຍົງຕະຫຼອດໄປ.
ຂ່າວ: ຄຳປະສິດ
