ຄະນະສາທາລະນະສຸກສາດມະຫາວິທະຍາໄລ ວິທະຍາສາດ ສຸຂະພາບ(ມວສ) ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບ ເພດສຶກສາໃນໂຮງຮຽນ ໃນ ສປປ ລາວ (Policy Dialogue on Comprehensive Sexuality Education “CSE” ) ຂຶ້ນໃນວັນທີ 9 ກຸມພາ ຜ່ານມາ ທີ່ໂຮງແຮມຄຣາວພາຊາ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໂດຍການສະຫນັບສະໜູນສູນຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຊັບພະຍາກອນເພື່ອແມ່ຍິງ ອາຊີ-ປາຊີຟິກ ຫຼື Asian-Pacific Resource and Research Centre for Women (ARROW); ໂດຍການເປັນປະທານຂອງທ່ານ ນາງ ວັນພະນອມ ສີຈະເລີນ ຄະນະບໍດີ ຄະນະສາທາລະນະສຸກສາດມະຫາວິທະຍາໄລວິທະຍາສາດສຸຂະພາບ (ມວສ) ກະຊວງສາທາລະນະສຸຸກ, ມີຮອງຫົວໜ້າພາກວິຊາໂພຊະນາການ ແລະ ສົ່ງເສີມສຸຂະພາບ ຄະນະສາທາລະນະສຸກສາດ ມວສ; ມີຜູ້ຕາງໜ້າຈາກອົງການຈັດຕັ້ງທາງສັງຄົມ, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ, ສະຖາບັນການສຶກສາ ພ້ອມດ້ວຍພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຂົ້າຮ່ວມ.
ກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້,ເພື່ອປຶກສາຫາລື ແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານເພດສຶກສາໃນຂັ້ນມັດທະຍົມ ໃນ ສປປ ລາວ,ຮັບຟັງການເຜີຍແຜ່ຜົນຂອງການສຶກສາ ໃນຫົວຂໍ້ ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຄະຕິຂອງຄູຕໍ່ກັບເພດສຶກສາ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ພ້ອມທັງນໍາສະເໜີ ແລະ ສົນທະນາກ່ຽວກັບຂໍ້ສະເໜີ ແລະ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນຕໍ່ໜ້າໃນການປັບປຸງວຽກງານເພດສຶກສາໃນຂັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາ ແລະ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການຮ່ວມມືໃນຕໍ່ໜ້າ.
ທ່ານ ນາງ ວັນພະນອມ ສີຈະເລີນ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ເພດສຶກສາຊ່ວຍໃຫ້ໄວໜຸ່ມໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະທີ່ສຳຄັນເພື່ອບັນລຸທ່າແຮງໃນການປ້ອງກັນຜົນໄດ້ຮັບທາງລົບດ້ານສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ. ຫຼັກຖານທີ່ສໍາຄັນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າເພດສຶກສາຊ່ວຍໃຫ້ໄວໜຸ່ມ ແລະ ເຍົາວະຊົນໄດ້ພັດທະນາຄວາມຮູ້ທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມຕາມໄວອາຍຸ, ທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ທັກສະທີ່ດີ, ຄຸນຄ່າທາງບວກ, ລວມທັງການເຄົາລົບທາງດ້ານສິດທິມະນຸດ, ຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ, ທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ທັກສະທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມີຄວາມສຳພັນທີ່ດີ, ສຸຂະພາບທີ່ດີ ແລະ ປອດໄພ. ເພດສຶກສາມີບົດບາດສຳຄັນໃນການ ກະກຽມໄວໜຸ່ມໃຫ້ມີຊີວິດທີ່ປອດໄພ,ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ດຳລົງຊີວິດຢ່າງປອດໄພຈາກພະຍາດເອດສ, ພະຍາດຕິດຕໍ່ທາງເພດສຳພັນ (STIs), ການຖືພາ ໂດຍບໍ່ຕັ້ງໃຈ, ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດ ແລະ ຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ.
ຈາກການຄົ້ນຄວ້າຂອງຄະນະສາທາລະນະສຸກສາດ, ມວສ ກ່ຽວກັບຄວາມຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຄະຕິຂອງຄູ ຕໍ່ກັບເພດສຶກສາໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໃນປີ 2023 ຜົນງານຄົ້ນຄວ້າສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າຄູສອນມີຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາທີ່ຂ້ອນຂ້າງຕໍ່າ, ແຕ່ເຂົາເຈົ້າມີທັດສະນະຄະຕິທີ່ດີຕໍ່ເພດສຶກສາ (Sychareun et al, 2023). ສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງທີ່ເປັນສາເຫດເຮັດໃຫ້ຄູທີ່ສອນໃນ ຂັ້ນມັດທະຍົມມີຄວາມຮູ້ບໍ່ພຽງພໍກ່ຽວກັບເພດສຶກສາ. ອັນທີໜື່ງ, ຄູບໍ່ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມຢ່າງພຽງພໍ ແລະ ບໍ່ຕໍ່ເນື່ອງກ່ຽວກັບເພດສຶກສາ. ການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ການສ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫ້ຄູສອນເພດສຶກສາ ສາມາດຊ່ວຍແກ້ໄຂ ຊ່ອງຫວ່າງຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາ (Panchaud et al. 2019; Tabong et al. 2018; Chau et al. 2016). ອັນທີສອງ, ດ້ານວັດທະນະທໍາອາດມີສ່ວນພົວພັນໃນການເຂົ້າເຖິງຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາທີ່ຈໍາກັດ. ຄູອາດມີຄວາມລັງເລໃຈທີ່ຈະຖາມຄຳຖາມ ແລະ ແບ່ງປັນຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາກັບຄູອາຈານອື່ນໆ ໃນໂຮງຮຽນ. ໂດຍສະເພາະໂຮງຮຽນໃນເຂດຊົນນະບົດທີ່ຫົວຂໍ້ເພດສຶກສາ ຍັງເປັນເລື່ອງທີ່ໜ້າອັບອາຍທີ່ຈະສົນທະນາໃນສະຖານທີ່ສາທາລະນະ. ອັນທີສາມ, ການປະຕິບັດການຮຽນການສອນແບບດັ້ງເດີມ ທີ່ສຸມໃສ່ພຽງແຕ່ການບັນຍາຍ ແລະ ການຂາດອຸປະກອນ ໃນການສອນອາດມີອິດທິພົນຕໍ່ທັກສະ ແລະ ຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາຂອງຄູ. ຄູສອນໃນການຝຶກອົບຮົມເພດສຶກສາຄວນໄດ້ຮັບໂອກາດ ໃນການຝຶກປະຕິບັດສ້າງທັກສະຂອງເຂົາເຈົ້າ, ສ້າງຄວາມໝັ້ນໃຈ, ໂດຍການນຳໃຊ້ວິທີການສິດສອນຕາມກິດຈະກຳ, ສົ່ງເສີມຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ໂດຍການມີຜູ້ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງແລະ ຮັບປະກັນການເຂົ້າຮ່ວມ, ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຄູຍິງຢ່າງສະເໝີພາບ.
(ຂ່າວ:ມວສ)
ກອງປະຊຸມຄັ້ງນີ້,ເພື່ອປຶກສາຫາລື ແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານເພດສຶກສາໃນຂັ້ນມັດທະຍົມ ໃນ ສປປ ລາວ,ຮັບຟັງການເຜີຍແຜ່ຜົນຂອງການສຶກສາ ໃນຫົວຂໍ້ ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຄະຕິຂອງຄູຕໍ່ກັບເພດສຶກສາ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ພ້ອມທັງນໍາສະເໜີ ແລະ ສົນທະນາກ່ຽວກັບຂໍ້ສະເໜີ ແລະ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນຕໍ່ໜ້າໃນການປັບປຸງວຽກງານເພດສຶກສາໃນຂັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາ ແລະ ຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນການຮ່ວມມືໃນຕໍ່ໜ້າ.
ທ່ານ ນາງ ວັນພະນອມ ສີຈະເລີນ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ເພດສຶກສາຊ່ວຍໃຫ້ໄວໜຸ່ມໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະທີ່ສຳຄັນເພື່ອບັນລຸທ່າແຮງໃນການປ້ອງກັນຜົນໄດ້ຮັບທາງລົບດ້ານສຸຂະພາບຈະເລີນພັນ. ຫຼັກຖານທີ່ສໍາຄັນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າເພດສຶກສາຊ່ວຍໃຫ້ໄວໜຸ່ມ ແລະ ເຍົາວະຊົນໄດ້ພັດທະນາຄວາມຮູ້ທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ເໝາະສົມຕາມໄວອາຍຸ, ທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ທັກສະທີ່ດີ, ຄຸນຄ່າທາງບວກ, ລວມທັງການເຄົາລົບທາງດ້ານສິດທິມະນຸດ, ຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ, ທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ທັກສະທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ມີຄວາມສຳພັນທີ່ດີ, ສຸຂະພາບທີ່ດີ ແລະ ປອດໄພ. ເພດສຶກສາມີບົດບາດສຳຄັນໃນການ ກະກຽມໄວໜຸ່ມໃຫ້ມີຊີວິດທີ່ປອດໄພ,ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງ, ດຳລົງຊີວິດຢ່າງປອດໄພຈາກພະຍາດເອດສ, ພະຍາດຕິດຕໍ່ທາງເພດສຳພັນ (STIs), ການຖືພາ ໂດຍບໍ່ຕັ້ງໃຈ, ຄວາມຮຸນແຮງທາງເພດ ແລະ ຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງຊາຍ.
ຈາກການຄົ້ນຄວ້າຂອງຄະນະສາທາລະນະສຸກສາດ, ມວສ ກ່ຽວກັບຄວາມຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຄະຕິຂອງຄູ ຕໍ່ກັບເພດສຶກສາໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໃນປີ 2023 ຜົນງານຄົ້ນຄວ້າສະແດງ ໃຫ້ເຫັນວ່າຄູສອນມີຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາທີ່ຂ້ອນຂ້າງຕໍ່າ, ແຕ່ເຂົາເຈົ້າມີທັດສະນະຄະຕິທີ່ດີຕໍ່ເພດສຶກສາ (Sychareun et al, 2023). ສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງທີ່ເປັນສາເຫດເຮັດໃຫ້ຄູທີ່ສອນໃນ ຂັ້ນມັດທະຍົມມີຄວາມຮູ້ບໍ່ພຽງພໍກ່ຽວກັບເພດສຶກສາ. ອັນທີໜື່ງ, ຄູບໍ່ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມຢ່າງພຽງພໍ ແລະ ບໍ່ຕໍ່ເນື່ອງກ່ຽວກັບເພດສຶກສາ. ການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ການສ້າງແຮງຈູງໃຈໃຫ້ຄູສອນເພດສຶກສາ ສາມາດຊ່ວຍແກ້ໄຂ ຊ່ອງຫວ່າງຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາ (Panchaud et al. 2019; Tabong et al. 2018; Chau et al. 2016). ອັນທີສອງ, ດ້ານວັດທະນະທໍາອາດມີສ່ວນພົວພັນໃນການເຂົ້າເຖິງຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາທີ່ຈໍາກັດ. ຄູອາດມີຄວາມລັງເລໃຈທີ່ຈະຖາມຄຳຖາມ ແລະ ແບ່ງປັນຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາກັບຄູອາຈານອື່ນໆ ໃນໂຮງຮຽນ. ໂດຍສະເພາະໂຮງຮຽນໃນເຂດຊົນນະບົດທີ່ຫົວຂໍ້ເພດສຶກສາ ຍັງເປັນເລື່ອງທີ່ໜ້າອັບອາຍທີ່ຈະສົນທະນາໃນສະຖານທີ່ສາທາລະນະ. ອັນທີສາມ, ການປະຕິບັດການຮຽນການສອນແບບດັ້ງເດີມ ທີ່ສຸມໃສ່ພຽງແຕ່ການບັນຍາຍ ແລະ ການຂາດອຸປະກອນ ໃນການສອນອາດມີອິດທິພົນຕໍ່ທັກສະ ແລະ ຄວາມຮູ້ດ້ານເພດສຶກສາຂອງຄູ. ຄູສອນໃນການຝຶກອົບຮົມເພດສຶກສາຄວນໄດ້ຮັບໂອກາດ ໃນການຝຶກປະຕິບັດສ້າງທັກສະຂອງເຂົາເຈົ້າ, ສ້າງຄວາມໝັ້ນໃຈ, ໂດຍການນຳໃຊ້ວິທີການສິດສອນຕາມກິດຈະກຳ, ສົ່ງເສີມຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍ ໂດຍການມີຜູ້ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ແມ່ຍິງແລະ ຮັບປະກັນການເຂົ້າຮ່ວມ, ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຄູຍິງຢ່າງສະເໝີພາບ.
(ຂ່າວ:ມວສ)
