ໂດຍ: ສ.ບຸດປະຊາ
ພັກ-ລັດຖະບານເຮົາ, ຍາມໃດກໍເອົາໃຈໃສ່ຊຸກຍູ້ ແລະ ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ພັດທະນາການຜະລິດກະສິກຳ ຈາກພໍກຸ້ມກິນ ກ້າວໄປສູ່ການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ແລະ ຄຽງຄູ່ກັນນີ້ ກໍສຸມໃສ່ເຈລະຈາດ້ານເຕັກນິກ ເພື່ອເປີດຕະຫຼາດສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ ຊຶ່ງໃນນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການສົ່ງເສີມການປູກພືດ ຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ອອກດຳລັດເລກທີ 226/ນຍ, ລົງວັນທີ 10/7/2023 ວ່າດ້ວຍການຮັບອອກ ແລະ ປະກາດໃຊ້ນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ການປູກຝັງຍັງເປັນປັດໄຈສຳຄັນພື້ນຖານ ໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ເວົ້າລວມແລ້ວ 52% ຂອງພົນລະເມືອງລາວ ແມ່ນອາໄສການຜະລິດກະສິກຳເປັນອາຊີບຕົ້ນຕໍ. ຂະນະທີ່ການເຕີບໂຕຂອງລາຍຮັບແຫ່ງຊາດ ຈາກຂະແໜງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ປະມານ 16% ໃນນີ້ 10,4% ແມ່ນຂະແໜງປູກຝັງ.
ປັດຈຸບັນ, ການຜະລິດເພື່ອຄໍ້າປະກັນສະບຽງອາຫານ ແມ່ນສາມາດເຂົ້າປະກັນໂດຍພື້ນຖານ ແລະ ເຫຼືອແຮ່ໄວ້ຈໍານວນໜຶ່ງ ຊຶ່ງໂຕເລກທີ່ເປີດເຜີຍຫຼ້າສຸດນີ້ ໃຫ້ຮູ້ວ່າການຜະລິດສາມາດບັນລຸ 6,53 ລ້ານໂຕນ/ປີ, ໃນນັ້ນ ການຜະລິດເຂົ້າ ສະເລ່ຍແມ່ນ 3,72 ລ້ານໂຕນ/ປີ, ພືດສະບຽງອາຫານ 2,31 ລ້ານໂຕນ/ປີ. ການຜະລິດສະບຽງອາຫານປະເພດຊີ້ນ, ໄຂ, ປາ 507.644 ໂລ ເຮັດໃຫ້ອັດຕາການບໍລິໂພກ ສະເລ່ຍ 68,2 ກິໂລກຣາມ/ຄົນ/ປີ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ກໍໄດ້ມີກາກຊຸກຍູ້ໃຫ້ສຸມໃສ່ການຜະລິດບັນດາພືດທີ່ໄດ້ຮັບການເຈລະຈາເຕັກນິກ ແລະ ເປີດຕະຫຼາດແລ້ວ ໂດຍສະເພາະພືດສິນຄ້າມີການປູກຝັງ ສະເລ່ຍ 7,46 ລ້ານໂຕນ/ປີ. ໃນປີ 2022, ການສົ່ງອອກພືດຂອງລາວ ມີມູນຄ່າ 855,31 ລ້ານໂດລາ, ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 736 ລ້ານໂດລາ. ບັນດາໂຕເລກທີ່ບັນລຸແມ່ນຍ້ອນທ່າແຮງຕ່າງໆ ໃນການສົ່ງເສີມການປູກພືດ ທີ່ ສປປ ລາວມີ ໂດຍໃນນີ້ ທ່າແຮງກ່ຽວກັບສະພາບການຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ໄດ້ເປັນທ່າແຮງໜຶ່ງໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ມີການຜະລິດ ເພື່ອສົ່ງອອກບັນດາພືດທີ່ເປັນສິນຄ້າຂອງລາວ ຊຶ່ງທ່າແຮງທີ່ກ່າວມານີ້ ກໍແມ່ນການເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການການຄ້າໂລກ, ການປະຕິບັດສັນຍາ ແລະ ສົນທິສັນຍາ ພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ທີ່ ສປປ ລາວ ເປັນພາຄີ ໂດຍສະເພາະການເຂົ້າຮ່ວມເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ ແລະ ອາຊຽນ+3.
ທ່າແຮງນີ້, ໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງເປັນຮູບປະທໍາ ເປັນຕົ້ນການເຊັນສັນຍາ ກັບ ສປ ຈີນ 16 ພືດ (ສາລີ, ມັນຕົ້ນ, ໝາກກ້ວຍ, ເຂົ້າສານ, ຫົວກະຣົດ, ໝາກໂມ, ຖົ່ວຝັກຍາວ, ຖົ່ວເຫຼືອງຝັກສົດ, ຖົ່ວເບີ, ໝາກນອດສົດ, ໝາກກ້ຽງເປືອກໜາ, ໝາກພຸກ, ໝາກນາວເຫຼືອງ, ຢາຫົວ, ເຄື່ອງແດງດ່າງ ແລະ ໃບຢາສູບ), ກັບ ສສ ຫວຽດນາມ 16 ພືດ (ສາລີ, ມັນຕົ້ນ, ໝາກກ້ວຍ, ເຂົ້າສານ, ຫົວກະຣົດ, ຫົວຜັກບົວໃຫຍ່, ຫຍ້າເນເປຍ, ໝາກມັງກອນ, ໝາກນອດ, ໝາກກ້ຽງຂຽວ, ໝາກມ່ວງ, ໝາກກ້ຽງນ້ອຍ, ໝາກພຸກ, ໝາກມີ້, ຜັກກາດຂາວ ແລະ ຜັກສະຫຼັດ) ແລະ ຣາຊະອານາຈັກໄທ 15 ພືດ (ສາລີ, ແກ່ນສາລີ, ໝາກເລັ່ນ, ຢາສູບແຫ້ງ, ໝາກກ້ຽງ, ໝາກກ້ວຍນໍ້າ, ມັນຝຣັ່ງ, ໝາກຫຸ່ງ, ໝາກນອດ, ມັນຕົ້ນ, ຖົ່ວດິນ, ໝາກເຍົາ, ໝາກເຜັດ, ໃບຢາສູບແຫ້ງ ແລະ ພືດຜັກສົດຕາມສັນຍາ) ຊຶ່ງ 3 ປະເທດນີ້ ຖືວ່າເປັນ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ເປັນທ່າແຮງສຳຄັນໃນການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າຂອງລາວ. ນອກຈາກນີ້ ກໍມີຕະຫຼາດສະພາບເອີຣົບ (EU) ທີ່ເປີດຮັບທຸກປະເພດສິນຄ້າ ແຕ່ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມເງື່ອນໄຂການນໍາເຂົ້າຂອງ EU.
ຈາກບັນດາລາຍການພືດສິນຄ້າ ທີ່ ສປປ ລາວ ໄດ້ມີສັນຍາ ທີ່ເປັນຮູບປະທໍາກັບ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງດັ່ງກ່າວ, ພວກເຮົາສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ: ປະເທດເຮົາ ມີ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງ ທີ່ເປັນທ່າແຮງໃນການສົ່ງເສີມການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າກະສິກຳຂອງ ສປປ ລາວ. ນອກຈາກນີ້, ໂຕເລກທີ່ຢືນຢັນ ກໍແມ່ນການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າຂອງປະເທດເຮົາ ໄປຍັງບັນດາປະເທດດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງໂຕເລກສົ່ງສະເພາະໝາກກ້ວຍ ໃນປີ 2022 ແມ່ນ ມີມູນຄ່າ 246,39 ລ້ານໂດລາ ແລະ ໃນ 6 ເດືອນ ປີນີ້ ແມ່ນ 136,67 ລ້ານໂດລາ.
ພັກ-ລັດຖະບານເຮົາ, ຍາມໃດກໍເອົາໃຈໃສ່ຊຸກຍູ້ ແລະ ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ພັດທະນາການຜະລິດກະສິກຳ ຈາກພໍກຸ້ມກິນ ກ້າວໄປສູ່ການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ແລະ ຄຽງຄູ່ກັນນີ້ ກໍສຸມໃສ່ເຈລະຈາດ້ານເຕັກນິກ ເພື່ອເປີດຕະຫຼາດສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ ຊຶ່ງໃນນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການສົ່ງເສີມການປູກພືດ ຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ອອກດຳລັດເລກທີ 226/ນຍ, ລົງວັນທີ 10/7/2023 ວ່າດ້ວຍການຮັບອອກ ແລະ ປະກາດໃຊ້ນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ການປູກຝັງຍັງເປັນປັດໄຈສຳຄັນພື້ນຖານ ໃຫ້ແກ່ການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ເວົ້າລວມແລ້ວ 52% ຂອງພົນລະເມືອງລາວ ແມ່ນອາໄສການຜະລິດກະສິກຳເປັນອາຊີບຕົ້ນຕໍ. ຂະນະທີ່ການເຕີບໂຕຂອງລາຍຮັບແຫ່ງຊາດ ຈາກຂະແໜງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ປະມານ 16% ໃນນີ້ 10,4% ແມ່ນຂະແໜງປູກຝັງ.
ປັດຈຸບັນ, ການຜະລິດເພື່ອຄໍ້າປະກັນສະບຽງອາຫານ ແມ່ນສາມາດເຂົ້າປະກັນໂດຍພື້ນຖານ ແລະ ເຫຼືອແຮ່ໄວ້ຈໍານວນໜຶ່ງ ຊຶ່ງໂຕເລກທີ່ເປີດເຜີຍຫຼ້າສຸດນີ້ ໃຫ້ຮູ້ວ່າການຜະລິດສາມາດບັນລຸ 6,53 ລ້ານໂຕນ/ປີ, ໃນນັ້ນ ການຜະລິດເຂົ້າ ສະເລ່ຍແມ່ນ 3,72 ລ້ານໂຕນ/ປີ, ພືດສະບຽງອາຫານ 2,31 ລ້ານໂຕນ/ປີ. ການຜະລິດສະບຽງອາຫານປະເພດຊີ້ນ, ໄຂ, ປາ 507.644 ໂລ ເຮັດໃຫ້ອັດຕາການບໍລິໂພກ ສະເລ່ຍ 68,2 ກິໂລກຣາມ/ຄົນ/ປີ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ກໍໄດ້ມີກາກຊຸກຍູ້ໃຫ້ສຸມໃສ່ການຜະລິດບັນດາພືດທີ່ໄດ້ຮັບການເຈລະຈາເຕັກນິກ ແລະ ເປີດຕະຫຼາດແລ້ວ ໂດຍສະເພາະພືດສິນຄ້າມີການປູກຝັງ ສະເລ່ຍ 7,46 ລ້ານໂຕນ/ປີ. ໃນປີ 2022, ການສົ່ງອອກພືດຂອງລາວ ມີມູນຄ່າ 855,31 ລ້ານໂດລາ, ໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 736 ລ້ານໂດລາ. ບັນດາໂຕເລກທີ່ບັນລຸແມ່ນຍ້ອນທ່າແຮງຕ່າງໆ ໃນການສົ່ງເສີມການປູກພືດ ທີ່ ສປປ ລາວມີ ໂດຍໃນນີ້ ທ່າແຮງກ່ຽວກັບສະພາບການຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ໄດ້ເປັນທ່າແຮງໜຶ່ງໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ມີການຜະລິດ ເພື່ອສົ່ງອອກບັນດາພືດທີ່ເປັນສິນຄ້າຂອງລາວ ຊຶ່ງທ່າແຮງທີ່ກ່າວມານີ້ ກໍແມ່ນການເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການການຄ້າໂລກ, ການປະຕິບັດສັນຍາ ແລະ ສົນທິສັນຍາ ພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ທີ່ ສປປ ລາວ ເປັນພາຄີ ໂດຍສະເພາະການເຂົ້າຮ່ວມເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ ແລະ ອາຊຽນ+3.
ທ່າແຮງນີ້, ໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງເປັນຮູບປະທໍາ ເປັນຕົ້ນການເຊັນສັນຍາ ກັບ ສປ ຈີນ 16 ພືດ (ສາລີ, ມັນຕົ້ນ, ໝາກກ້ວຍ, ເຂົ້າສານ, ຫົວກະຣົດ, ໝາກໂມ, ຖົ່ວຝັກຍາວ, ຖົ່ວເຫຼືອງຝັກສົດ, ຖົ່ວເບີ, ໝາກນອດສົດ, ໝາກກ້ຽງເປືອກໜາ, ໝາກພຸກ, ໝາກນາວເຫຼືອງ, ຢາຫົວ, ເຄື່ອງແດງດ່າງ ແລະ ໃບຢາສູບ), ກັບ ສສ ຫວຽດນາມ 16 ພືດ (ສາລີ, ມັນຕົ້ນ, ໝາກກ້ວຍ, ເຂົ້າສານ, ຫົວກະຣົດ, ຫົວຜັກບົວໃຫຍ່, ຫຍ້າເນເປຍ, ໝາກມັງກອນ, ໝາກນອດ, ໝາກກ້ຽງຂຽວ, ໝາກມ່ວງ, ໝາກກ້ຽງນ້ອຍ, ໝາກພຸກ, ໝາກມີ້, ຜັກກາດຂາວ ແລະ ຜັກສະຫຼັດ) ແລະ ຣາຊະອານາຈັກໄທ 15 ພືດ (ສາລີ, ແກ່ນສາລີ, ໝາກເລັ່ນ, ຢາສູບແຫ້ງ, ໝາກກ້ຽງ, ໝາກກ້ວຍນໍ້າ, ມັນຝຣັ່ງ, ໝາກຫຸ່ງ, ໝາກນອດ, ມັນຕົ້ນ, ຖົ່ວດິນ, ໝາກເຍົາ, ໝາກເຜັດ, ໃບຢາສູບແຫ້ງ ແລະ ພືດຜັກສົດຕາມສັນຍາ) ຊຶ່ງ 3 ປະເທດນີ້ ຖືວ່າເປັນ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງຂອງ ສປປ ລາວ ທີ່ເປັນທ່າແຮງສຳຄັນໃນການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າຂອງລາວ. ນອກຈາກນີ້ ກໍມີຕະຫຼາດສະພາບເອີຣົບ (EU) ທີ່ເປີດຮັບທຸກປະເພດສິນຄ້າ ແຕ່ຕ້ອງປະຕິບັດຕາມເງື່ອນໄຂການນໍາເຂົ້າຂອງ EU.
ຈາກບັນດາລາຍການພືດສິນຄ້າ ທີ່ ສປປ ລາວ ໄດ້ມີສັນຍາ ທີ່ເປັນຮູບປະທໍາກັບ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງດັ່ງກ່າວ, ພວກເຮົາສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ: ປະເທດເຮົາ ມີ 3 ປະເທດອ້ອມຂ້າງ ທີ່ເປັນທ່າແຮງໃນການສົ່ງເສີມການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າກະສິກຳຂອງ ສປປ ລາວ. ນອກຈາກນີ້, ໂຕເລກທີ່ຢືນຢັນ ກໍແມ່ນການສົ່ງອອກ ພືດສິນຄ້າຂອງປະເທດເຮົາ ໄປຍັງບັນດາປະເທດດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງໂຕເລກສົ່ງສະເພາະໝາກກ້ວຍ ໃນປີ 2022 ແມ່ນ ມີມູນຄ່າ 246,39 ລ້ານໂດລາ ແລະ ໃນ 6 ເດືອນ ປີນີ້ ແມ່ນ 136,67 ລ້ານໂດລາ.
