ໂດຍ: ພັດ ລໍວັນໄຊ
ການສ້າງເສດຖະກິດຄອບຄົວ ແມ່ນມີຫຼາຍຮູບແບບ, ຫຼາຍທາງເລືອກ, ຂຶ້ນກັບເງື່ອນໄຂ ແລະ ທ່າແຮງ, ຄວາມມັກ-ຮັກ ຂອງແຕ່ລະຄົນບໍ່ຄືກັນ, ການຂາຍເຄື່ອງຫັດຖະກຳຈັກສານ ກໍແມ່ນທາງເລືອກໜຶ່ງທີ່ສາມາດສ້າງລາຍຮັບເຂົ້າສູ່ຄອບຄົວ, ລາວຜະລິດລາວໃຊ້ລາວໄດ້ລາວຈະເລີນ.
ທ່ານ ນາງ ມີ ພົນທິລາດ ໃຫ້ສຳພາດຕໍ່ຜູ້ຂຽນວ່າ: ປັດຈຸບັນ ອາຍຸ 37 ປີ ຢູ່ບ້ານດ່ານຊ້າງ ເມືອງໄຊທານີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ອາຊີບໃນເມື່ອກ່ອນແມ່ນເປັນແມ່ຄ້າຂາຍເຄື່ອງແຫ້ງ ແຕ່ໄປບໍ່ລອດຂາຍໄປຂາຍມາບໍ່ເຫັນຮອດຕົ້ນທຶນ, ບໍ່ເຫັນກຳໄລ, ສິນຄ້າສ່ວນຫຼາຍເປັນສິນຄ້າທີ່ນຳເຂົ້າຈາກປະເທດເພື່ອນບ້ານ, ລາຄາມີການເໜັງຕິງຂຶ້ນໆລົງໆ, ຊື້ເຄື່ອງມາຂາຍໝົດແລ້ວບໍ່ກ້າຊື້ເຄື່ອງມາລົງຮ້ານໄດ້ອີກ. ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຮັດຊີວິດການເປັນຢູ່ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍສົມຄວນ ຈາກທີ່ມີທຶນໝູນວຽນກາຍມາເປັນໜີ້. ຕົກມາຮອດຕົ້ນປີ 2022 ຈຶ່ງໄດ້ປຶກສາຫາລືກັບຄອບຄົວ ແລະ ໄດ້ຕັດສິນໃຈລົງທຶນຂາຍເຄື່ອງຫັດຖະກຳຈັກສານຊຶ່ງເປັນສີໄມ້ລາຍມື ຂອງຄົນລາວເຮົາຜະລິດເອງ. ມາເຊົ່າຮ້ານຂາຍຢູ່ຕະຫຼາດດົງໝາຍຄາຍ, ໃນຮ້ານແມ່ນນຳເຂົ້າຜະລິດຕະພັນຫຼາຍກວ່າ 50 ຜະລິດຕະພັນ ແລະ ເລີ່ມເຫັນການຕອບຮັບຈາກລູກຄ້າຫຼາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ເພາະຜະລິດຕະພັນທີ່ເອົາມາຂາຍແມ່ນເຄື່ອງໃຊ້ຊີວິດປະຈຳວັນ, ຜະລິດຕະພັນທີ່ນຳມາຂາຍແມ່ນຮັບຊື້ນຳປະຊາຊົນທີ່ຜະລິດເອງແລ້ວເອົາມາຂາຍໃຫ້, ຜະລິດຕະພັນແມ່ນມາຈາກແຂວງຫົວພັນ, ແຂວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງອື່ນໆ, ສຳການຂາຍແມ່ນຂາຍທາງອັອບລາຍ ແລະ ອອນລາຍ, ມີລູກຄ້າຕ່າງແຂວງສັ່ງຈອງເປັນຈຳນວນຫຼາຍເຊັ່ນ: ຕິບເຂົ້າລາຄາເລີ່ມຕົ້ນ25.000ກີບຫາ50.000ກີບ, ເຕົາດັງຖ່ານລາຄາ 50.000ກີບຫາ200.000ກີບ, ຫວດໜຶ້ງເຂົ້າລາຄາ 15.000ກີບຫາ25.000ກີບ, ໄຫໜຶ້ງເຂົ້າລາຄາ 150.000ກີບຫາ 200.000ກີບ ແລະ ຜະລິດຕະພັນອື່ນໆອີກ, ເມື່ອຫັກຕົ້ນທຶນອອກ ຍັງມີກຳໄລ 6 ລ້ານກີບຕໍ່ເດືອນ, ປີໜຶ່ງມີກຳໄລ 70 ກວ່າລ້ານກີບ.
ທ່ານ ນາງ ມີ ພົມທິລາດ ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມອີກວ່າ: ຜະລິດຕະພັນທີ່ນຳມາຂາຍແມ່ນພູມປັນຍາ ຂອງຊາວບ້ານທີ່ໃຊ້ຫົວຄິດປະດິດສ້າງເອງ ເຖິງຈະມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານອັດຕາເງິນເຟີ້ກໍຕາມແຕ່ຍັງຂາຍລາຄາບໍ່ແພງ, ຜະລິດຕະພັນບາງອັນຍັງຕໍ່ລອງລາຄາລົມກັນໄດ້ຕື່ມ. ຜ່ານການບຸກບືນສູ້ຊົນມາເປັນເວລາ 2 ປີ ຊຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງຄອບຄົວມີການພັດທະນາດີຂຶ້ນ, ຈາກທີ່ເປັນໜີ້ສິນ ກໍສາມາດໃຊ້ໜີ້ໄດ້, ຍັງມີທຶນໜູນວຽນຈຳນວນໜຶ່ງ ແລະ ເປັນທຶນການສຶກສາໃຫ້ລູກໄດ້ຮ່ຳຮຽນ. ສຳລັບແຜນໃນຕໍ່ໜ້າແມ່ນຈະສືບຕໍ່ຂາຍຜະລິດຕະພັນຫັດຖະກຳຈັກສານໄປເລື້ອຍໆ, ຍັງຈະນຳເຂົ້າຜະລິດພັນທີ່ລູກຄ້າກໍຄືຜູ້ຊົມໃຊ້ທີ່ຕ້ອງການ ເພື່ອໃຫ້ຕອບສະໜອງຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງຂອງສັງຄົມຕື່ມ.
ການສ້າງເສດຖະກິດຄອບຄົວ ແມ່ນມີຫຼາຍຮູບແບບ, ຫຼາຍທາງເລືອກ, ຂຶ້ນກັບເງື່ອນໄຂ ແລະ ທ່າແຮງ, ຄວາມມັກ-ຮັກ ຂອງແຕ່ລະຄົນບໍ່ຄືກັນ, ການຂາຍເຄື່ອງຫັດຖະກຳຈັກສານ ກໍແມ່ນທາງເລືອກໜຶ່ງທີ່ສາມາດສ້າງລາຍຮັບເຂົ້າສູ່ຄອບຄົວ, ລາວຜະລິດລາວໃຊ້ລາວໄດ້ລາວຈະເລີນ.
ທ່ານ ນາງ ມີ ພົນທິລາດ ໃຫ້ສຳພາດຕໍ່ຜູ້ຂຽນວ່າ: ປັດຈຸບັນ ອາຍຸ 37 ປີ ຢູ່ບ້ານດ່ານຊ້າງ ເມືອງໄຊທານີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ອາຊີບໃນເມື່ອກ່ອນແມ່ນເປັນແມ່ຄ້າຂາຍເຄື່ອງແຫ້ງ ແຕ່ໄປບໍ່ລອດຂາຍໄປຂາຍມາບໍ່ເຫັນຮອດຕົ້ນທຶນ, ບໍ່ເຫັນກຳໄລ, ສິນຄ້າສ່ວນຫຼາຍເປັນສິນຄ້າທີ່ນຳເຂົ້າຈາກປະເທດເພື່ອນບ້ານ, ລາຄາມີການເໜັງຕິງຂຶ້ນໆລົງໆ, ຊື້ເຄື່ອງມາຂາຍໝົດແລ້ວບໍ່ກ້າຊື້ເຄື່ອງມາລົງຮ້ານໄດ້ອີກ. ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ເຮັດຊີວິດການເປັນຢູ່ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍສົມຄວນ ຈາກທີ່ມີທຶນໝູນວຽນກາຍມາເປັນໜີ້. ຕົກມາຮອດຕົ້ນປີ 2022 ຈຶ່ງໄດ້ປຶກສາຫາລືກັບຄອບຄົວ ແລະ ໄດ້ຕັດສິນໃຈລົງທຶນຂາຍເຄື່ອງຫັດຖະກຳຈັກສານຊຶ່ງເປັນສີໄມ້ລາຍມື ຂອງຄົນລາວເຮົາຜະລິດເອງ. ມາເຊົ່າຮ້ານຂາຍຢູ່ຕະຫຼາດດົງໝາຍຄາຍ, ໃນຮ້ານແມ່ນນຳເຂົ້າຜະລິດຕະພັນຫຼາຍກວ່າ 50 ຜະລິດຕະພັນ ແລະ ເລີ່ມເຫັນການຕອບຮັບຈາກລູກຄ້າຫຼາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ເພາະຜະລິດຕະພັນທີ່ເອົາມາຂາຍແມ່ນເຄື່ອງໃຊ້ຊີວິດປະຈຳວັນ, ຜະລິດຕະພັນທີ່ນຳມາຂາຍແມ່ນຮັບຊື້ນຳປະຊາຊົນທີ່ຜະລິດເອງແລ້ວເອົາມາຂາຍໃຫ້, ຜະລິດຕະພັນແມ່ນມາຈາກແຂວງຫົວພັນ, ແຂວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງອື່ນໆ, ສຳການຂາຍແມ່ນຂາຍທາງອັອບລາຍ ແລະ ອອນລາຍ, ມີລູກຄ້າຕ່າງແຂວງສັ່ງຈອງເປັນຈຳນວນຫຼາຍເຊັ່ນ: ຕິບເຂົ້າລາຄາເລີ່ມຕົ້ນ25.000ກີບຫາ50.000ກີບ, ເຕົາດັງຖ່ານລາຄາ 50.000ກີບຫາ200.000ກີບ, ຫວດໜຶ້ງເຂົ້າລາຄາ 15.000ກີບຫາ25.000ກີບ, ໄຫໜຶ້ງເຂົ້າລາຄາ 150.000ກີບຫາ 200.000ກີບ ແລະ ຜະລິດຕະພັນອື່ນໆອີກ, ເມື່ອຫັກຕົ້ນທຶນອອກ ຍັງມີກຳໄລ 6 ລ້ານກີບຕໍ່ເດືອນ, ປີໜຶ່ງມີກຳໄລ 70 ກວ່າລ້ານກີບ.
ທ່ານ ນາງ ມີ ພົມທິລາດ ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມອີກວ່າ: ຜະລິດຕະພັນທີ່ນຳມາຂາຍແມ່ນພູມປັນຍາ ຂອງຊາວບ້ານທີ່ໃຊ້ຫົວຄິດປະດິດສ້າງເອງ ເຖິງຈະມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານອັດຕາເງິນເຟີ້ກໍຕາມແຕ່ຍັງຂາຍລາຄາບໍ່ແພງ, ຜະລິດຕະພັນບາງອັນຍັງຕໍ່ລອງລາຄາລົມກັນໄດ້ຕື່ມ. ຜ່ານການບຸກບືນສູ້ຊົນມາເປັນເວລາ 2 ປີ ຊຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງຄອບຄົວມີການພັດທະນາດີຂຶ້ນ, ຈາກທີ່ເປັນໜີ້ສິນ ກໍສາມາດໃຊ້ໜີ້ໄດ້, ຍັງມີທຶນໜູນວຽນຈຳນວນໜຶ່ງ ແລະ ເປັນທຶນການສຶກສາໃຫ້ລູກໄດ້ຮ່ຳຮຽນ. ສຳລັບແຜນໃນຕໍ່ໜ້າແມ່ນຈະສືບຕໍ່ຂາຍຜະລິດຕະພັນຫັດຖະກຳຈັກສານໄປເລື້ອຍໆ, ຍັງຈະນຳເຂົ້າຜະລິດພັນທີ່ລູກຄ້າກໍຄືຜູ້ຊົມໃຊ້ທີ່ຕ້ອງການ ເພື່ອໃຫ້ຕອບສະໜອງຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງຂອງສັງຄົມຕື່ມ.
