ຫວ່າງແລ້ວນີ້, ເມືອງລອງ ແຂວງຫຼວງນໍ້າໄດ້ຈັດງານບຸນປະເພນີເຜົ່າໄຕ໋ດໍາຄັ້ງທີ V ເພື່ອສົ່ງເສີມປີທ່ອງທ່ຽວລາວ 2024 ຂຶ້ນຢູ່ທີ່ພັດຕະຄານຕົ້ນອ້ອຍເມືອງລອງ ໂດຍການເປັນປະທານກ່າວເປີດຂອງທ່ານ ບຸນຈັນ ຫອມກິ່ນແກ້ວ ຫົວໜ້າເຜົ່າໄຕ໋ດໍາເມືອງ, ແຂກຖືກເຊີນ ແລະ ຄອບຄົວເຜົ່າໄຕ໋ດໍາເຂົ້າຮ່ວມ.
ຊົນເຜົ່າໄຕ໋ດໍາມີຕົ້ນກໍາເນີດຢຸ່ພາກໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ, ຊຸມປີ ຄສ 731 ໄດ້ເກີດມີສົງຄາມບຸກລຸກຍາດແຍ່ງຂະໜາດໃຫ່ຍຈາກພວກສັກດີນາຈີນ, ຈິ່ງໄດ້ຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານໄປຕາມເຈົ້າກົກເຄົ້າເຫຼົ່າ ເຂົ້າສູ່ພາກເໜືອທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອຂອງປະເທດຫວຽດນາມ (ເຂດສິບສອງຈຸໄຕ) ເມືອງລໍ, ເມືອງແຖງ, ດໍາລົງຄົງຕົວຢູ່ທີ່ນັ້ນ 1.000 ກວ່າປີ. ຈາກນັ້ນ, ກໍໄດ້ຂະຫຍາຍອອກມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເຂດເມືອງຫຼວງຫົວທາ ແລະ ໄດ້ຂະຫຍາຍກຸ່ມນ້ອຍຕາມສິ່ງຊາວອອກໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຕ່າງກັນໃນຂອບເຂດທົ່ງພຽງເມືອງຫຼວງນໍ້າທາ, ມາຮອດປີ 2020 ຢູ່ເມືອງລອງມີເຜົ່າໄຕ໋ດໍາ 3 ບ້ານຄື: ບ້ານຈອມແຈ້ງ, ບ້ານດອນສະຫວ່າງ ແລະ ບ້ານຫຼວງໂພຄໍາ-ນໍ້າບັກ, ທັງ 3 ບ້ານມີພົນລະເມືອງທັງໝົດ 813 ຄົນ ຍິງ 350 ຄົນ. ການຈັດງານບຸນປະເພນີເຜົ່າໄຕ໋ດໍາຄັ້ງນີ້ ເພື່ອເປັນການອະນຸລັກຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງເຜົ່າ ແລະ ໄດ້ຖືເອົາການເຮັດຮີດຄອງບຸນໄຕ໋ດໍາດັ່ງເດີມ ຊຶ່ງເປັນການລະນຶກເຖິງບຸນຄຸນຂອງພໍ່ແມ່ບັນພະບູລຸດເຊັ່ນ: ມີພາສາປາກເວົ້າ, ຕົວໜັງສື, ຮີດຄອງປະເພນີທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນເອງເຊັ່ນ: ດ້ານວັດທະນະທໍາ ຕັ້ງເຮືອນຢູ່ເປັນເຮືອນຮ້ານ, ມີກວ້ານ-ມີຊານ, ກິນເຂົ້າ ໜຽວ, ການນຸ່ງຖືສ່ວນໃຫ່ຍເປັນສີດໍາ ຜຸ້ຍິງນຸ່ງສິ້ນມັດໝີ່, ປົກປຽວ; ດ້ານວັນນະຄະດີ: ມີໂກ່ງ, ຄ້ອງ, ແສ່ງ, ປີ່ປະສານສຽງຂັບ, ມີປະທານປະຈໍາເຜົ່າ; ດ້ານກິລາ: ມີໝາກຂ່າງ, ລາກຫວາຍ, ຕໍ່ໝາກແລ້, ໂຍນໝາກຄອນ, ນັບຖືສາສະໜາຜີ, ແຕ່ລະປີມີການເສັນເຮືອນ, ປາດຕົງເຂົ້າໃໝ່, ໃນງານດັ່ງກ່າວຍັງໄດ້ຮັບຊົມການສະແດງສິລະປະວັນນະຄະດີ, ເຕັ້ນມ້າດີດໂຮງ, ເຕັ້ນແຊໄຕ໋ດໍາ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະ ຮັກສາໄດ້ວັດທະນະທໍາຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງເຜົ່າຕົນໄວ້ໃຫ້ໝັ້ນຄົງ.
(ຂ່າວ: ເຂັມຄໍາ ຄອນມະນີ)
ຊົນເຜົ່າໄຕ໋ດໍາມີຕົ້ນກໍາເນີດຢຸ່ພາກໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ, ຊຸມປີ ຄສ 731 ໄດ້ເກີດມີສົງຄາມບຸກລຸກຍາດແຍ່ງຂະໜາດໃຫ່ຍຈາກພວກສັກດີນາຈີນ, ຈິ່ງໄດ້ຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານໄປຕາມເຈົ້າກົກເຄົ້າເຫຼົ່າ ເຂົ້າສູ່ພາກເໜືອທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອຂອງປະເທດຫວຽດນາມ (ເຂດສິບສອງຈຸໄຕ) ເມືອງລໍ, ເມືອງແຖງ, ດໍາລົງຄົງຕົວຢູ່ທີ່ນັ້ນ 1.000 ກວ່າປີ. ຈາກນັ້ນ, ກໍໄດ້ຂະຫຍາຍອອກມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເຂດເມືອງຫຼວງຫົວທາ ແລະ ໄດ້ຂະຫຍາຍກຸ່ມນ້ອຍຕາມສິ່ງຊາວອອກໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຕ່າງກັນໃນຂອບເຂດທົ່ງພຽງເມືອງຫຼວງນໍ້າທາ, ມາຮອດປີ 2020 ຢູ່ເມືອງລອງມີເຜົ່າໄຕ໋ດໍາ 3 ບ້ານຄື: ບ້ານຈອມແຈ້ງ, ບ້ານດອນສະຫວ່າງ ແລະ ບ້ານຫຼວງໂພຄໍາ-ນໍ້າບັກ, ທັງ 3 ບ້ານມີພົນລະເມືອງທັງໝົດ 813 ຄົນ ຍິງ 350 ຄົນ. ການຈັດງານບຸນປະເພນີເຜົ່າໄຕ໋ດໍາຄັ້ງນີ້ ເພື່ອເປັນການອະນຸລັກຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງເຜົ່າ ແລະ ໄດ້ຖືເອົາການເຮັດຮີດຄອງບຸນໄຕ໋ດໍາດັ່ງເດີມ ຊຶ່ງເປັນການລະນຶກເຖິງບຸນຄຸນຂອງພໍ່ແມ່ບັນພະບູລຸດເຊັ່ນ: ມີພາສາປາກເວົ້າ, ຕົວໜັງສື, ຮີດຄອງປະເພນີທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນເອງເຊັ່ນ: ດ້ານວັດທະນະທໍາ ຕັ້ງເຮືອນຢູ່ເປັນເຮືອນຮ້ານ, ມີກວ້ານ-ມີຊານ, ກິນເຂົ້າ ໜຽວ, ການນຸ່ງຖືສ່ວນໃຫ່ຍເປັນສີດໍາ ຜຸ້ຍິງນຸ່ງສິ້ນມັດໝີ່, ປົກປຽວ; ດ້ານວັນນະຄະດີ: ມີໂກ່ງ, ຄ້ອງ, ແສ່ງ, ປີ່ປະສານສຽງຂັບ, ມີປະທານປະຈໍາເຜົ່າ; ດ້ານກິລາ: ມີໝາກຂ່າງ, ລາກຫວາຍ, ຕໍ່ໝາກແລ້, ໂຍນໝາກຄອນ, ນັບຖືສາສະໜາຜີ, ແຕ່ລະປີມີການເສັນເຮືອນ, ປາດຕົງເຂົ້າໃໝ່, ໃນງານດັ່ງກ່າວຍັງໄດ້ຮັບຊົມການສະແດງສິລະປະວັນນະຄະດີ, ເຕັ້ນມ້າດີດໂຮງ, ເຕັ້ນແຊໄຕ໋ດໍາ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ ແລະ ຮັກສາໄດ້ວັດທະນະທໍາຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງເຜົ່າຕົນໄວ້ໃຫ້ໝັ້ນຄົງ.
(ຂ່າວ: ເຂັມຄໍາ ຄອນມະນີ)
