ປ່າໄມ້ ຊັບພະຍາກອນອັນລໍ້າຄ່າຂອງຊາດ ທີ່ພັກ-ລັດຖະບານ ເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ປົກປ້ອງ

ໂດຍ: ສ.ບຸດປະຊາ
    ວຽກງານປ່າໄມ້ ແມ່ນຂະແໜງໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນ ຊຶ່ງພັກ-ລັດຖະບານ ຍາມໃດກໍມີຄວາມເປັນຫ່ວງເປັນໃຍ, ປົກປ້ອງປ່າໄມ້ ຊັບພະຍາກອນອັນລໍ້າຄ່າຂອງຊາດ ດ້ວຍຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ຄຸ້ມຄອງປົກປັກຮັກສາປ່າໄມ້ ໄປຕາມທິດສີຂຽວ ແລະ ເປັນມິດຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ, ນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນປ່າໄມ້ ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດ. ຍ້ອນຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງລັດຖະບານ, ໄລຍະຜ່ານມາ, ສະພາບການທໍາລາຍປ່າໄມ້ ແບບຊະຊາຍ ກໍຄືການຖາງປ່າ, ຈູດປ່າ ເຮັດໄຮ່ ແມ່ນຫຼຸດລົງ. ແຕ່ວ່າ, ດ້ວຍສະພາບສິນຄ້າກະສິກຳ ມີລາຄາດີຂຶ້ນ ກໍໄດ້ມີການບຸກລຸກເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ແບບຜິດກົດໝາຍ ເພື່ອຖາງປ່າ, ຈູດປ່າ ເຮັດໄຮ່ ຊຶ່ງເປັນປັດໄຈສຳຄັນ ຕໍ່ການເກີດໄຟໄໝ້ລາມປ່າ, ກໍ່ໃຫ້ເກີດຜົນເສຍຫາຍຕໍ່ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ຢ່າງໜັກ. ສະພາບການດັ່ງກ່າວ, ພັກ-ລັດຖະບານ ກໍໄດ້ເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ການພື້ນຟູປ່າໄມ້.
    ການຖ່າງປ່າເຮັດໄຮ່ (ເນື້ອທີ່ເຂດກະສິກໍາເນີນສູງ) ຂອງປະຊາຊົນລາວ ໃນທົ່ວປະເທດ ມີທ່ວງທ່າຫຼຸດລົງ ຊຶ່ງທ່ານ ສົມຫວັງ ພິມມະວົງ ຫົວໜ້າກົມປ່າໄມ້ ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ (ກປ) ໄດ້ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຈາກການສົມທຽບ ການຖາງປ່າເຮັດໄຮ່ ຂອງປະຊາຊົນຜ່ານມາ, ຍ້ອນການນຳຂັ້ນສູງ, ການນຳຂອງກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ແລະ ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຫັນປ່ຽນອາຊີບຂອງປະຊາຊົນ, ການຫັນປ່ຽນໄປເປັນການປູກໄມ້, ປູກພືດກະສຳກຳ ແລະ ອື່ນໆ ແມ່ນມີກຳໄລ ແລະ ປະສິດຕິພາບສູງກວ່າ. ສະນັ້ນ, ເຮັດໃຫ້ການຖ່າງປ່າເຮັດໄຮ່ ມີເນື້ອທີ່ຫຼຸດລົງເຊັ່ນ: ໃນປີ 2005, ເນື້ອທີ່ 208.264 ເຮັກຕາ, ໃນປີ 2010 ເນື້ອທີ່ຫຼຸດລົງມາເປັນ 205.272 ເຮັກຕາ, ປີ 2015 ເນື້ອທີ່ 150.519 ເຮັກຕາ ແລະ ໃນປີ 2019 ເນື້ອທີ່ຫຼຸດລົງມາເປັນ 132.892 ເຮັກຕາ. ກ່ອນທີ່ຈະມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນ ໃນປີ2022 ເນຶ້ອທີ່ເພີ່ມມາເປັນ 137.919 ເຮັກຕາ.
ປີ 2023 ຜ່ານມາ, ໄດ້ມີສະພາບເຫດການໄຟໄໝ້ລາມປ່າ ທີ່ເກີດຂຶ້ນພົ້ນເດັ່ນ ແມ່ນໃນໄລຍະ ເດືອນມີນາ-ເມສາ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນຢູ່ບັນດາແຂວງພາກເໜືອ, ສາມາດສັງລວມ ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ເສຍຫາຍຈາກເຫດການໄຟໄໝ້ລາມປ່າ ທັງໝົດ 476.964 ເຮັກຕາ. ໃນນັ້ນ, ເສຍຫາຍຫຼາຍກວ່າໝູ່ ແມ່ນແຂວງໄຊຍະບູລີ 62.544 ເຮັກຕາ, ຮອງລົງມາແມ່ນ ແຂວງຫຼວງພະບາງ 57.050 ເຮັກຕາ, ແຂວງແຂວງອັດຕະປື 50.391 ເຮັກຕາ, ແຂວງຈຳປາສັກ 47.265 ເຮັກຕາ ແລະ ແຂວງຄໍາມ່ວນ 44.773 ເຮັກຕາ. ສ່ວນແຂວງອື່ນໆ ເສຍຫາຍໜ້ອຍກວ່າ 40.000 ເຮັກຕາ. ສະພາບການນີ້, ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປ່າໄມ້, ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້, ສັດປ່າ, ຊີວະນາໆພັນ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ເຮັດໃຫ້ເກີດມີໝອກຄວັນ ແລະ ຝຸ່ນລະອອງ PM2.5 ຢູ່ເກືອບທົ່ວປະເທດ.
ຕໍ່ກັບສະພາບການນັ້ນ, ລັດຖະບານ ໄດ້ອອກຄໍາສັ່ງ ສະບັບເລກທີ 11/ນຍ, ລົງວັນທີ 21 ກໍລະກົດ 2023 ວ່າດ້ວຍການເພີ່ມທະວີຄວາມເຂັ້ມງວດ ໃນການຄຸ້ມຄອງ, ປົກປັກຮັກສາ, ພັດທະນາ ແລະ ນຳໃຊ້ປ່າໄມ້, ທີ່ດິນປ່າໄມ້, ຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ການບຸກລຸກທຳລາຍປ່າໄມ້, ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ແລະ ໄຟໄໝ້ລາມປ່າ ເພື່ອເປັນເຄື່ອງມືໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ. ກົມປ່າໄມ້ ໄດ້ກະກຽມຄວາມພ້ອມ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ອອກຄໍາສັ່ງ ສະບັບດັ່ງກ່າວ, ຕັ້ງແຕ່ເດືອນກໍລະກົດ 2023 ເປັນຕົ້ນມາ ແລະ ສາມາດແບ່ງອອກເປັນ 2 ໄລຍະຄື:
ໄລຍະທີ 1 (ໄລຍະວາງແຜນ): ໃນລະຫວ່າງໄຕມາດສຸດທ້າຍ ຂອງປີ 2023, ກະຊວງ ກປ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມຜັນຂະຫຍາຍ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຄຳສັ່ງ 11/ນຍ. ສຳລັບບັນດາແຂວງພາກກາງ ຈັດຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ບັນດາແຂວງພາກໃຕ້ ຈັດຢູ່ແຂວງຈຳປາສັກ ແລະ ສຳລັບບັນດາແຂວງພາກເໝືອ ຈັດຢູ່ແຂວງອຸດົມໄຊ ໂດຍການເປັນປະທານຮ່ວມຂອງ ທ່ານ ເພັດ ພົມພິພັກ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ແລະ ບັນດາເຈົ້າແຂວງ ຂອງແຕ່ລະພາກ. ໃນກອງປະຊຸມເຫຼົ່ານີ້, ມີຂັ້ນຮອງເຈົ້າແຂວງ, ຫົວໜ້າພະແນກກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ແຂວງ, ຜູ້ຕາງໜ້າຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈາກສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ. ຜ່ານການດຳເນີນກອງປະຊຸມແຕ່ລະພາກນັ້ນ, ສາມາດສະຫຼຸບຜົນໄດ້ຮັບທີ່ສຳຄັນ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນສາມາດກຳນົດແຜນການລະອຽດ ໃຫ້ແຕ່ລະແຂວງ ເປັນຕົ້ນ ແມ່ນໄດ້ກຳນົດກົນໄກປະສານງານ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ພາລະບົດບາດ ລະຫວ່າງ ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ໃຫ້ຊັດເຈນ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກໍໄດ້ກຳນົດບັນດາວິທີການ, ເຕັກນິກ, ຍຸດທະສາດ, ຜູ້ຮັບຜິດຊອບ ແລະ ງົບປະມານ ໃນແຜນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານ ສະກັດກັ້ນ ຄວບຄຸມໄຟໄໝ້ລາມປ່າ. ພ້ອມນີ້, ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງ ສະບັບເລກທີ 3574/ກປ, ລົງວັນທີ 10 ສິງຫາ 2023 ວ່າດ້ວຍການແຕ່ງຕັ້ງຮັບຜິດຊອບ ຊຸກຍູ້ ແລະ ຕິດຕາມ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຄໍາສັ່ງ ສະບັບເລກທີ 11/ນຍ.
    ໄລຍະທີ 2 (ການຊຸກຍູ້ ແລະ ຕິດຕາມຂອງຄະນະສູນກາງ): ໃນໄລຍະ ເດືອນມັງກອນ-ມີນາ 2024, ຄະນະຮັບຜິດຊອບ ຕາມຂໍ້ຕົກລົງ ສະບັບເລກທີ 3574/ກປ ໄດ້ລົງຊຸກຍູ້, ຕິດຕາມ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຂອງຄະນະວິຊາການ ຂອງບັນດາແຂວງໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍໄດ້ຊຸກຍູ້ໃຫ້ແຕ່ລະແຂວງ ສືບຕໍ່ເຜີຍແຜ່, ເຊື່ອມຊຶມເນື້ອໃນຄຳສັ່ງ ສະບັບເລກທີ 11/ນຍ, ຄໍາແນະນໍາ ສະບັບເລກທີ 3573/ກປ, ລົງວັນທີ 10 ສິງຫາ 2023 ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຄຳສັ່ງ ສະບັບເລກທີ 11/ນຍ. ນອກຈາກນີ້, ກະຊວງ ກປ ໄດ້ອອກແຈ້ງການ ສະບັບເລກທີ 0564/ກປ, ລົງວັນທີ 31 ມັງກອນ 2024 ວ່າດ້ວຍການເພີ່ມທະວີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ສະກັດກັ້ນ, ຕ້ານໄຟໄໝ້ລາມປ່າ ແລະ ການບຸກລຸກທໍາລາຍປ່າໄມ້ ແລະ ທີ່ດິນປ່າໄມ້ ໃຫ້ທົ່ວເຖິງກຸ່ມເປົ້າໝາຍ ຜ່ານໂທລະໂຄ່ງ ແລະ ສື່ຕ່າງໆຕາມເງື່ອນໄຂ. 
ນອກນັ້ນ, ໄດ້ສະໜອງບັນດາເອກະສານ ແລະ ແບບຟອມຕ່າງໆ ໃຫ້ບັນດາແຂວງ ເປັນຕົ້ນ ຮ່າງຂໍ້ຕົກລົງ ຄະນະຮັບຜິດຊອບ ວຽກງານໄຟໄໝ້ປ່າລະດັບແຂວງ, ລະດັບເມືອງ, ຮ່າງບົດບັນທຶກຕົກລົງການຄຸ້ມຄອງໄຟໄໝ້ປ່າຂັ້ນບ້ານ, ບົດບັນທຶກຄວາມຮັບຜິດຊອບ ລະຫວ່າງ ກອງຄຸ້ມຄອງປ່າສະຫງວນ ແລະ ພະແນກ ກປ ແລະ ຮ່າງແຜນການຂຶ້ນງົບປະມານໂຄງການ ເພື່ອນຳໃຊ້ເຂົ້າໃນວຽກງານສະກັດກັ້ນຄວບຄຸມໄຟໄໝ້ລາມປ່າ.
    ດ້ວຍຄວາມເອົາໃຈໃສ່ດັ່ງກ່າວນັ້ນ, ການປົກປ້ອງປ່າໄມ້ ກໍໄດ້ດຳເນີນໄປຄຽງຄູ່ກັບການສຸມໃສ່ສົ່ງເສີມການປູກໄມ້ ແລະ ຟື້ນຟູປ່າ ຊຶ່ງໄດ້ຊ່ວຍເພີ່ມເນື້ອທີ່ການຟື້ນຟູປ່າໄມ້ ເຮັດໃຫ້ປ່າປູກ ແລະ ໄມ້ປູກ ທີ່ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງ ໃສ່ທີ່ດິນປ່າປອກໂຫຼ້ນ ແລະ ຊຸດໂຊມ ບັນລຸໄດ້ 522.600 ເຮັກຕາ. ໃນນີ້, ປີ 2021-2023 ປູກໄດ້ 33.504,78 ເຮັກຕາ, ຊະນິດພັນໄມ້ທີ່ປູກ ປະກອບມີ: ໄມ້ຢາງພາລາ ກວມ 57%, ໄມ້ວິກ ກວມ 15% ແລະ ຊະນິດໄມ້ພື້ນເມືອງອື່ນໆ ກວມ 13% ຂອງເນື້ອທີ່ປູກໄມ້ທັງໝົດ. ໃນໄລຍະດຽວກັນນີ້, ການຟື້ນຟູປ່າຊຸດໂຊມ ທັງແບບທໍາມະຊາດ ແລະ ປູກເສີມ ບັນລຸໄດ້ 4,5 ລ້ານເຮັກຕາ ເທົ່າກັບ 75% ຂອງແຜນການ 2021-2025.
    ທັງໝົດນັ້ນ, ໄດ້ສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນວ່າ: ພັກ-ລັດຖະບານ ໄດ້ເພີ່ມຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ຕໍ່ການປົກປ້ອງປ່າໄມ້ ແລະ ເອົາໃຈໃສ່ຟື້ນຟູປ່າໄມ້ ທີ່ຖືກຜົນກະທົບ ໂດຍສະເພາະ ກໍຄືຄວາມເສຍຫາຍຈາກໄຟໄໝ້ລາມປ່າ ນັບມື້ເພີ່ມຂຶ້ນ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນໍາໃຊ້ປ່າໄມ້ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດ, ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ບຸກລຸກປ່າ, ທໍາລາຍປ່າຊະຊາຍ ຊຶ່ງເປັນການກະທໍາທີ່ຜິດຕໍ່ລະບຽບກົດໝາຍ. ພ້ອມນີ້, ກໍເພື່ອສຸມໃສ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນການ ປີ 2021-2025. ຂະນະດຽວກັນ ທັງເປັນການປະຕິບັດຍຸດທະສາດປ່າໄມ້ ຮອດປີ 2035 ຊຶ່ງກົມປ່າໄມ້ ໄດ້ວາງແຜນຍຸດທະສາດໄລຍະຍາວ ໃນການປູກໄມ້ ແລະ ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ໃຫ້ໄດ້ ຢ່າງໝ້ອຍ 0,5 ລ້ານເຮັກຕາ ແນໃສ່ຮັບປະກັນການປົກປັກຮັກສາ ຊີວະນານາພັນ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ສະໜອງວັດຖຸດິບ ໃຫ້ແກ່ໂຮງງານອຸດສາຫະກໍາປຸງແຕ່ງໄມ້ ແລະ ເຄື່ອງປ່າຂອງດົງ ຢ່າງພຽງພໍ ລວມເຖິງການຟື້ນຟູບູລະນະປ່າໄມ້ ທຳມະຊາດ ທີ່ມີສະພາບຊຸດໂຊມ ໃຫ້ໄດ້ຢ່າງໜ້ອຍ 1,3 ລ້ານ ເຮັກຕາ ແນໃສ່ປົກປັກຮັກສາ ຊີວະນານາພັນ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ດູດຊັບອາຍກາກໂບນິກ.